سرسیلندر کامل موتور دویتس مدل 912

بسیار عالی. به سراغ یکی از جان‌سخت‌ترین، محبوب‌ترین و شناخته‌شده‌ترین موتورهای صنعتی در جهان، یعنی موتور **دویتس (Deutz) سری 912** می‌رویم. ویژگی منحصربه‌فرد این سری از موتورها، **سیستم خنک‌کننده با هوا (Air-Cooled)** و **ساختار ماژولار** آن است.

درخواست شما در مورد “سرسیلندر کامل موتور دویتس 912” بسیار مهم است، زیرا ساختار این موتور با موتورهای آب-خنک کاملاً متفاوت است.

—سرسیلندر کامل موتور دویتس مدل 912

### **تحلیل جامع سرسیلندر کامل موتور دویتس مدل F 912**

برخلاف موتورهای رایج که یک سرسیلندر یکپارچه برای تمام سیلندرها دارند، موتورهای سری 912 دویتس برای **هر سیلندر یک سرسیلندر مجزا** دارند. این طراحی ماژولار مزایای فوق‌العاده‌ای در زمینه تعمیر و نگهداری دارد. به عنوان مثال، اگر مشکلی برای یک سیلندر پیش بیاید، نیازی به باز کردن کل موتور نیست و فقط سرسیلندر، سیلندر و پیستون همان واحد تعویض یا تعمیر می‌شود.

موتورهای سری 912 در مدل‌های مختلفی از 2 سیلندر (F2L912) تا 6 سیلندر (F6L912) تولید شده‌اند. سرسیلندر برای همه آن‌ها یکسان است.

**”سرسیلندر کامل” (Complete Cylinder Head) برای این موتور به چه معناست؟**

وقتی در بازار یا از یک تعمیرکار عبارت “سرسیلندر کامل” را می‌شنوید، منظور یک سرسیلندر نو یا استوک است که تمام اجزای داخلی آن نصب و آماده بستن روی موتور است. این مجموعه شامل موارد زیر می‌باشد:

1. **پوسته سرسیلندر (Cylinder Head Casting):** بدنه اصلی چدنی که دارای پره‌های خنک‌کننده بزرگ برای تبادل حرارت با هوا است.
2. **سوپاپ‌ها (Valves):** یک سوپاپ دود (اگزوز) و یک سوپاپ هوا (مکش) برای هر سرسیلندر.
3. **گاید سوپاپ (Valve Guides):** بوش‌های برنجی یا فسفر برنزی که ساق سوپاپ در آن‌ها حرکت می‌کند.
4. **سیت سوپاپ (Valve Seats):** رینگ‌های فولادی مخصوص (معمولاً از جنس آلیاژهای سخت) که در بدنه سرسیلندر پرس شده و محل آب‌بندی نهایی سوپاپ هستند.
5. **فنر سوپاپ (Valve Springs):** برای بستن سوپاپ‌ها پس از باز شدن توسط اسبک.
6. **خار و بشقابک فنر سوپاپ (Valve Retainers and Keepers):** قطعاتی که فنر را روی سوپاپ نگه می‌دارند.
7. **محل نصب انژکتور:** یک بوش یا محفظه مسی (بوش انژکتور) که انژکتور در آن قرار گرفته و وظیفه آب‌بندی و انتقال حرارت را بر عهده دارد.

**مجموعه سرسیلندر کامل، اسمبل شده و آماده نصب است و نیازی به تراشکاری اولیه (آب‌بندی سیت و گاید) ندارد.**

—سرسیلندر کامل موتور دویتس مدل 912

#### **۱. عملکرد و وظایف کلیدی سرسیلندر دویتس 912**

* **ایجاد محفظه احتراق:** سرسیلندر به همراه بالای پیستون و دیواره سیلندر، فضای بسته‌ای را تشکیل می‌دهد که احتراق در آن رخ می‌دهد.
* **خنک‌کاری:** این مهم‌ترین ویژگی طراحی دویتس است. پره‌های بزرگ و عمیق روی پوسته سرسیلندر، سطح تماس با هوا را به حداکثر می‌رسانند. یک فن بزرگ (Blower) که توسط تسمه از میل‌لنگ نیرو می‌گیرد، هوا را با فشار از روی این پره‌ها عبور داده و گرمای احتراق را دفع می‌کند. این سیستم نیاز به آب، رادیاتور، واتر پمپ و شلنگ‌ها را حذف می‌کند.
* **تنفس موتور:** محل نصب سوپاپ‌های ورودی و خروجی است که به موتور اجازه تنفس (ورود هوا) و تخلیه (خروج دود) را می‌دهند.
* **نصب اجزای حیاتی:** محل نصب انژکتور و قطعات سوپاپ (اسبک‌ها و میل اسبک) است.

—

#### **۲. علائم خرابی سرسیلندر دویتس 912**

خرابی سرسیلندر در این موتورها معمولاً به یکی از اشکال زیر بروز می‌کند:

1. **کم شدن شدید کمپرس و قدرت موتور:**
* شایع‌ترین دلیل، **آب‌بندی نبودن سوپاپ‌ها** است. این مشکل می‌تواند به دلیل سوختن سیت، کج شدن سوپاپ، یا ترک برداشتن خود سرسیلندر باشد. موتور به سختی روشن می‌شود و قدرت لازم را ندارد.

2. **خروج دود سفید یا آبی از اگزوز:**
* اگر گاید سوپاپ‌ها گشاد شوند (که بسیار رایج است)، روغن موتور از قسمت اسبک‌ها به داخل محفظه احتراق نشت کرده و می‌سوزد. این امر باعث خروج دود آبی و روغن‌سوزی می‌شود.

3. **صدای “فِس فِس” یا نشتی کمپرس:**
* شنیدن صدای نشتی هوا از اطراف سرسیلندر هنگام کار کردن موتور، می‌تواند نشانه ترک خوردن پوسته سرسیلندر یا خرابی واشر سرسیلندر (که در این مدل یک واشر فلزی نازک یا حلقه مسی است) باشد.

4. **کربن گرفتن و دوده زدن شمع گرمکن (در صورت وجود) یا انژکتور:**
* عملکرد نادرست سرسیلندر و احتراق ناقص می‌تواند باعث دوده گرفتن سریع این قطعات شود.

—سرسیلندر کامل موتور دویتس مدل 912

#### **۳. دلایل اصلی خرابی**

* **گرمای بیش از حد (Overheating):**
* با اینکه موتور هوا-خنک است، اما همچنان می‌تواند داغ کند. دلایل اصلی شامل: پاره شدن تسمه فن، کثیف بودن و مسدود شدن پره‌های خنک‌کننده با روغن و گرد و خاک، یا کارکردن موتور زیر بار بیش از حد در محیطی بسته و بدون جریان هوا است. گرما اولین عامل ترک خوردن سرسیلندر و سوختن سوپاپ‌هاست.
* **تنظیم نبودن فیلر سوپاپ:**
* فیلرگیری نامناسب (به خصوص سفت بودن فیلر) باعث می‌شود سوپاپ‌ها به درستی روی سیت ننشینند. این امر مانع از انتقال حرارت سوپاپ به سرسیلندر شده و در نهایت منجر به سوختن لبه سوپاپ می‌شود.
* **مشکل در سیستم سوخت‌رسانی:**
* خرابی انژکتور و پاشش نامناسب سوخت (مثلاً پاشش به صورت مایع به جای پودر) می‌تواند باعث افزایش دمای نقطه‌ای در محفظه احتراق و آسیب به سرسیلندر و پیستون شود.
* **استهلاک طبیعی:**
* پس از هزاران ساعت کار، گایدها و سیت‌های سوپاپ به طور طبیعی فرسوده شده و نیاز به تعمیر یا تعویض پیدا می‌کنند.

—

#### **۴. تعمیر و تعویض سرسیلندر**

* **بازرسی:** پس از باز کردن سرسیلندر، باید به دقت از نظر وجود ترک (به خصوص بین سیت‌های سوپاپ)، تاب برداشتن سطح، و وضعیت گایدها و سیت‌ها بررسی شود.
* **تعمیر (در صورت امکان):**
* اگر پوسته سالم باشد، می‌توان آن را تعمیر کرد. این فرآیند شامل:
1. **تعویض گاید سوپاپ:** گایدهای کهنه با فشار بیرون آورده شده و گایدهای نو پرس می‌شوند.
2. **تعویض سیت سوپاپ:** سیت‌های فرسوده تراشیده شده و سیت‌های نو و بزرگتر (اوورسایز) با انجماد در نیتروژن مایع و حرارت دادن سرسیلندر، در جای خود نصب می‌شوند.
3. **آب‌بندی (سنگ زدن سیت و سوپاپ):** پس از نصب قطعات نو، سیت‌ها و سوپاپ‌ها باید با زاویه دقیق سنگ زده شوند تا آب‌بندی کامل حاصل شود.
* **تعویض با سرسیلندر کامل:**
* در بسیاری از موارد، به خصوص اگر پوسته ترک داشته باشد یا هزینه تعمیر زیاد باشد، **تعویض با یک سرسیلندر کامل نو یا استوک معتبر، راه‌حل سریع‌تر، مطمئن‌تر و گاهی مقرون‌به‌صرفه‌تری است.**
* استفاده از سرسیلندر کامل، زمان خواب دستگاه را به شدت کاهش می‌دهد.سرسیلندر کامل موتور دویتس مدل 912

**نکته کلیدی در هنگام نصب:**
پس از نصب سرسیلندر روی سیلندر، حتماً باید پیچ‌های آن طبق الگوی مشخص و با **ترکمتر** در چند مرحله تا گشتاور نهایی که توسط کارخانه دویتس اعلام شده، سفت شوند. سپس **فیلرگیری دقیق سوپاپ‌ها** (تنظیم فاصله بین اسبک و ساق سوپاپ) امری حیاتی برای عملکرد صحیح و طول عمر موتور است.