یکی از دقیق‌ترین و تخصصی‌ترین بخش‌های سیستم‌های هیدرولیک، یعنی “روتاری گروپ” (Rotary Group) برای یک مدل پمپ/موتور خاص، A2FO16، اشاره کرده‌اید. این نشان‌دهنده نیاز به تعمیر اساسی یا بازسازی یک پمپ یا هیدروموتور است.

بیایید این موضوع را به طور کامل و با جزئیات فنی بررسی کنیم.

1. معرفی پمپ/موتور هیدرولیک A2FO16

• مدل: A2FO16
• سازنده: بوش رکسروث (Bosch Rexroth)، یکی از معتبرترین و بزرگترین تولیدکنندگان سیستم‌های هیدرولیک در جهان.
• نوع: این یک واحد هیدرولیکی از نوع پیستونی محوری با محور خمیده (Axial Piston, Bent Axis Design) است.
• کاربری دوگانه: کد “A2FO” نشان می‌دهد که این واحد می‌تواند هم به عنوان پمپ (Pump) و هم به عنوان موتور (Motor) در مدارهای هیدرولیک حلقه باز (Open Circuit) استفاده شود.
• در حالت پمپ (A2FP**):** با چرخش شفت ورودی، جریان روغن هیدرولیک تولید می‌کند.
• در حالت موتور (A2FM**):** با ورود جریان روغن تحت فشار، شفت خروجی را به چرخش در می‌آورد.
• عدد 16: این عدد نشان‌دهنده جابجایی حجمی (Displacement) واحد است.
• جابجایی حجمی: 16 cm3/rev16 \ \text{cm}^3/\text{rev}16 cm3/rev (سانتی‌متر مکعب بر هر دور چرخش شفت).
• این به این معنی است که در هر دور کامل چرخش شفت، این واحد $$16\text{cc}$$ روغن را جابجا می‌کند. این پارامتر اصلی‌ترین مشخصه برای تعیین دبی خروجی (در حالت پمپ) یا سرعت و گشتاور خروجی (در حالت موتور) است.

ویژگی‌های کلیدی طراحی محور خمیده (Bent Axis):

• بازده بالا: این طراحی به دلیل تلفات مکانیکی و هیدرولیکی پایین، بازده حجمی و کلی بسیار بالایی دارد (اغلب بالای 95%).
• قابلیت کار در سرعت‌های بالا: ساختار مستحکم آن اجازه می‌دهد در دورهای بالا به خوبی کار کند.
• توان به وزن بالا: نسبت به توانی که تولید می‌کنند، وزن و ابعاد مناسبی دارند.
• مقاومت در برابر فشار بالا: برای کار در فشارهای کاری بالا (معمولاً تا 350-400 بار) طراحی شده‌اند.

2. روتاری گروپ (Rotary Group) چیست؟

“روتاری گروپ” که به آن “کیت چرخنده” یا “مجموعه دوار” نیز گفته می‌شود، قلب تپنده پمپ/موتور پیستونی است. این مجموعه شامل تمام قطعات داخلی است که مستقیماً با فرآیند پمپاژ یا تولید گشتاور درگیر هستند. خرابی هر یک از این قطعات منجر به افت شدید عملکرد، افزایش نشتی داخلی و در نهایت از کار افتادن کامل واحد می‌شود.

اجزای اصلی یک روتاری گروپ برای A2FO16 عبارتند از:

1. بلوک سیلندر (Cylinder Block):

• یک استوانه فلزی سنگین که دارای حفره‌های متعددی (معمولاً 7 یا 9 پیستون) برای قرارگیری پیستون‌ها است. روغن از طریق این بلوک وارد و خارج می‌شود.

2. پیستون‌ها (Pistons):

• معمولاً به تعداد 7 یا 9 عدد (بسته به طراحی دقیق) که در داخل سیلندرها حرکت رفت و برگشتی دارند. این پیستون‌ها به “کفشک” یا “Slipper” متصل هستند.

3. صفحه نگهدارنده پیستون‌ها (Retainer Plate):

• صفحه‌ای که کفشک پیستون‌ها را در جای خود و با فاصله یکسان نگه می‌دارد.

4. شفت اصلی (Drive Shaft):

• شفت ورودی/خروجی که نیروی مکانیکی را منتقل می‌کند. در طراحی محور خمیده، این شفت با بلوک سیلندر یکپارچه است و با زاویه مشخصی (مثلاً 25 یا 40 درجه) نسبت به محور اصلی قرار دارد.

5. صفحه ساچمه‌ای (Ball Guide):

• یک راهنمای کروی که به центрирование (centering) و تراز نگه داشتن مجموعه پیستون‌ها کمک می‌کند.

6. رینگ‌های آب‌بندی و پین‌های مرکزی (Seal Rings & Center Pins):

• قطعات کوچکتری که برای آب‌بندی و مونتاژ صحیح مجموعه ضروری هستند.

تصویر شماتیک اجزای روتاری گروپ (نمونه عمومی):

3. چرا نیاز به تعویض روتاری گروپ پیدا می‌کنیم؟

تعویض کامل روتاری گروپ معمولاً در شرایط زیر انجام می‌شود:

• آلودگی شدید روغن: ذرات فلزی، آب یا سایر آلودگی‌ها باعث ایجاد خراش‌های عمیق بر روی سطح پیستون‌ها، بلوک سیلندر و ولو پلیت می‌شوند. این خراش‌ها باعث نشتی داخلی شدید (روغن از سمت فشار بالا به سمت فشار پایین فرار می‌کند) و افت بازده می‌شوند.
• کارکرد بدون روغن (خشک): حتی برای چند ثانیه، کار کردن پمپ بدون روغن کافی باعث سایش شدید و تخریب آنی قطعات می‌شود.
• کاویتاسیون (Cavitation): اگر فشار ورودی پمپ کافی نباشد، حباب‌های بخار در روغن تشکیل شده و در سمت خروجی منفجر می‌شوند. این انفجارهای کوچک، سطوح فلزی را “حفره‌دار” و تخریب می‌کنند.
• خستگی و پایان عمر مفید: پس از هزاران ساعت کار، قطعات به طور طبیعی دچار سایش و خستگی مواد شده و نیاز به تعویض دارند.

تعمیر یا تعویض؟

اگر آسیب جزئی باشد، گاهی می‌توان با لپینگ (Lapping) یا سنگ‌زنی دقیق سطوح، مشکل را برطرف کرد. اما در صورت آسیب جدی به بلوک سیلندر و پیستون‌ها، تعویض کامل روتاری گروپ اقتصادی‌ترین و مطمئن‌ترین راه حل برای بازگرداندن پمپ به شرایط کارخانه‌ای است.

4. نکات مهم هنگام خرید و نصب روتاری گروپ A2FO16

1. برند قطعه:

• اصلی (Genuine Bosch Rexroth): بهترین کیفیت، بالاترین قیمت و تضمین عملکرد.
• افترمارکت با کیفیت (High-Quality Aftermarket): شرکت‌هایی در اروپا (ایتالیا، آلمان) و آسیا (کره جنوبی، چین) روتاری گروپ‌های جایگزین با کیفیت بسیار خوب تولید می‌کنند. برندهایی مانند Handok (کره)، PHP (چین با کیفیت بالا) و برخی برندهای ایتالیایی در بازار شناخته شده هستند. هنگام خرید، حتماً در مورد کیفیت و کشور سازنده سوال کنید.

2. تطابق کامل مدل: مطمئن شوید که روتاری گروپ دقیقاً برای مدل A2FO16 است. هرچند ظاهر قطعات ممکن است شبیه به هم باشد، اما تلرانس‌های ساخت و ابعاد داخلی برای هر سایز پمپ متفاوت است.

3. شماره فنی کامل پمپ: روی پلاک پمپ A2FO16، یک کد کامل (Material Number) وجود دارد. ارائه این کد به فروشنده می‌تواند به شناسایی دقیق‌ترین قطعه کمک کند.

4. نصب توسط متخصص: نصب روتاری گروپ نیازمند دانش فنی، ابزار مخصوص و محیطی بسیار تمیز است. هرگونه آلودگی هنگام مونتاژ می‌تواند به سرعت قطعه نو را نیز خراب کند.

5. شستشوی کامل سیستم: قبل از نصب پمپ تعمیر شده، باید کل سیستم هیدرولیک (مخزن، شلنگ‌ها، جک‌ها و شیرها) به طور کامل شسته و تمیز شود تا آلودگی‌های باقیمانده از خرابی قبلی، پمپ جدید را از بین نبرند. همچنین فیلترهای هیدرولیک باید حتماً تعویض شوند.

خلاصه:

شما به دنبال مجموعه قطعات دوار داخلی (Rotary Group) برای یک پمپ/موتور پیستونی محور خمیده مدل Bosch Rexroth A2FO16 هستید. این کیت شامل بلوک سیلندر، پیستون‌ها، صفحه نگهدارنده و قطعات مرتبط است و برای تعمیر اساسی این واحد هیدرولیکی به کار می‌رود. انتخاب یک برند با کیفیت و نصب صحیح توسط متخصص، شروط اصلی برای یک تعمیر موفق و بادوام است.