یکی از بیل‌های مکانیکی محبوب و پرکاربرد در بازار ایران، یعنی بیل مکانیکی سانوارد (SANY) مدل SY230 می‌رویم. (توجه: مدل دقیق معمولاً SY230 یا SY235 است و SW230 کمتر رایج است، اما پنل‌ها و سیستم‌ها بسیار مشابه هستند).

پنل کنترل تهویه مطبوع (کولر و بخاری) در این بیل‌های مکانیکی یک قطعه الکترونیکی نسبتاً پیشرفته است که وظیفه کنترل کامل سیستم سرمایش و گرمایش کابین را بر عهده دارد.پنل کولر بیل مکانیکی سانوارد SEW230

تحلیل جامع پنل کولر بیل مکانیکی سانوارد (SANY) مدل SY230

این پنل معمولاً در کنسول سمت راست اپراتور، پایین یا کنار مانیتور اصلی دستگاه قرار دارد و به دلیل طراحی دیجیتال و دکمه‌های متعدد، شناخته می‌شود.

۱. مشخصات و اجزای اصلی پنل (نسخه دیجیتال رایج)

پنل کولر در بیل‌های سانی معمولاً یک واحد دیجیتال یکپارچه با اجزای زیر است:

• نمایشگر LCD کوچک:

• نمایش دمای تنظیم شده (بر حسب سانتی‌گراد).

• نمایش سرعت فن (به صورت خطوط یا عدد).

• نمایش حالت‌های عملکرد (کولر، بخاری، گردش هوای داخل).

• نمایش جهت پرتاب باد (به صورت آیکون‌های شماتیک).

• دکمه‌های کنترلی (Buttons):

1. دکمه روشن/خاموش (Power / ON/OFF): معمولاً با علامت پاور ( ⏻ ) مشخص است و کل سیستم را فعال یا غیرفعال می‌کند.
2. دکمه سرعت فن (Fan Speed): با آیکون پنکه ( 🌬️ ) یا فلش‌های بالا و پایین مشخص است. با هر بار فشردن، سرعت فن را در چندین سطح (معمولاً $3$ تا $5$ سطح) افزایش یا کاهش می‌دهد.
3. دکمه تنظیم دما (Temperature Control): شامل دو دکمه با فلش‌های بالا و پایین ( ᐃ / ᐁ ) یا به رنگ‌های قرمز (گرم) و آبی (سرد) است. برای تنظیم دمای دلخواه کابین استفاده می‌شود.
4. دکمه حالت عملکرد (Mode): این دکمه جهت پرتاب باد را تغییر می‌دهد. آیکون‌های رایج عبارتند از:

• پرتاب به صورت: (آیکون سر انسان با فلش به سمت صورت)
• پرتاب به پا: (آیکون پا با فلش به سمت پایین)
• پرتاب به صورت و پا: (ترکیب دو آیکون بالا)
• پرتاب به شیشه و پا (Defrost/Floor): برای یخ‌زدایی شیشه جلو و گرم کردن پاها.پنل کولر بیل مکانیکی سانوارد SEW230

5. دکمه فعال‌سازی کولر (A/C): این دکمه کمپرسور کولر را درگیر می‌کند. یک چراغ LED کوچک روی دکمه، فعال بودن آن را نشان می‌دهد. در فصل سرما این دکمه باید خاموش باشد.
6. دکمه گردش هوای داخل (Recirculation): با آیکون یک خودرو و فلش بازگشتی در داخل آن ( 🔄 ) مشخص است. با فعال کردن این دکمه، سیستم به جای مکش هوای تازه از بیرون، هوای داخل کابین را به گردش در می‌آورد. این کار باعث سرمایش یا گرمایش سریع‌تر و جلوگیری از ورود گرد و غبار می‌شود.
7. دکمه حالت اتوماتیک (AUTO): در برخی مدل‌های پیشرفته‌تر، این دکمه وجود دارد. با فعال کردن آن، سیستم به طور خودکار سرعت فن و جهت پرتاب باد را برای رسیدن به دمای تنظیم شده مدیریت می‌کند.

۲. نحوه عملکرد و ارتباط با سایر قطعات

این پنل، مغز متفکر سیستم تهویه است و از طریق یک دسته سیم به قطعات زیر فرمان می‌دهد:

• مقاومت فن (Blower Motor Resistor): پنل با ارسال سیگنال‌های ولتاژ مختلف به این قطعه، سرعت چرخش موتور فن را کنترل می‌کند.
• موتور فن (Blower Motor): هوای کابین را به داخل سیستم تهویه می‌کشد.
• موتورهای سروو (Servo Motors / Actuators): این موتورهای الکتریکی کوچک، دریچه‌های داخل مجموعه هواساز (HVAC Unit) را باز و بسته می‌کنند تا جهت پرتاب باد (صورت، پا، شیشه) و ترکیب هوای سرد و گرم را تنظیم کنند.
• رله کمپرسور (A/C Compressor Relay): با فشردن دکمه A/C، پنل سیگنالی به این رله می‌فرستد تا کلاچ مغناطیسی کمپرسور را درگیر کرده و سیستم سرمایش را فعال کند.
• سنسور دمای داخل کابین (Cabin Temperature Sensor): این سنسور دمای هوای کابین را به پنل گزارش می‌دهد تا پنل بتواند عملکرد خود را (به خصوص در حالت اتوماتیک) تنظیم کند.

۳. علائم خرابی پنل کولر سانوارد

خرابی این پنل می‌تواند به شکل‌های مختلفی بروز کند:

1. پنل کاملاً خاموش است: هیچ‌کدام از دکمه‌ها و نمایشگر کار نمی‌کنند. (ابتدا باید فیوز مربوط به سیستم تهویه را در جعبه فیوز بررسی کرد).
2. برخی دکمه‌ها کار نمی‌کنند: مثلاً می‌توانید سرعت فن را تغییر دهید اما نمی‌توانید جهت باد را عوض کنید. این نشان‌دهنده خرابی مدار داخلی یا خود دکمه است.
3. نمایشگر اطلاعات اشتباه نشان می‌دهد یا خاموش است: در حالی که سیستم کار می‌کند، ممکن است نمایشگر خاموش باشد یا اعداد و علائم نامربوط نشان دهد.
4. سیستم به صورت خود به خود خاموش و روشن می‌شود: این می‌تواند ناشی از اتصال ضعیف در سوکت پشت پنل یا مشکل داخلی در برد الکترونیکی آن باشد.
5. عملکرد نامنظم: برای مثال، جهت باد خود به خود تغییر می‌کند یا سرعت فن کم و زیاد می‌شود. این معمولاً به خرابی خود پنل یا یکی از موتورهای سروو مربوط می‌شود.
6. کمپرسور درگیر نمی‌شود: اگر از سلامت کمپرسور، گاز سیستم و رله مطمئن هستید، اما با فشردن دکمه A/C کمپرسور فعال نمی‌شود، ممکن است سیگنال از پنل ارسال نشود.

۴. دلایل خرابی و نکات تعویض

• دلایل خرابی:

• نوسانات برق: شایع‌ترین دلیل خرابی قطعات الکترونیکی در ماشین‌آلات سنگین.

• نفوذ آب یا رطوبت: تمیز کردن کابین با آب یا نشت از سقف می‌تواند به برد الکترونیکی پنل آسیب جدی بزند.

• استهلاک طبیعی: دکمه‌های فیزیکی پس از سال‌ها استفاده ممکن است از کار بیفتند.

• اتصال کوتاه در قطعات دیگر: خرابی یک موتور سروو یا مقاومت فن می‌تواند جریان اضافی کشیده و به مدار درایور داخل پنل آسیب برساند.

• نکات تعویض:

• بررسی فیوز: اولین قدم همیشه چک کردن فیوز مربوط به “HVAC” یا “A/C” در جعبه فیوز است.

• بررسی سوکت: قبل از تعویض، پنل را از جای خود خارج کرده و سوکت پشت آن را از نظر تمیزی، عدم سولفاته شدن و محکم بودن اتصال بررسی کنید.

• تهیه قطعه جایگزین: این پنل‌ها معمولاً قابل تعمیر نیستند و در صورت خرابی باید تعویض شوند. برای تهیه قطعه صحیح، بهترین راه استفاده از شماره فنی (Part Number) حک شده روی برچسب پشت پنل قدیمی است. این شماره تضمین می‌کند که پنل جدید دقیقاً با سیستم برقی و مکانیکی دستگاه شما سازگار است.

• نصب: نصب پنل جدید معمولاً ساده است و فقط شامل اتصال یک یا دو سوکت در پشت آن می‌شود.

نتیجه‌گیری:

پنل کولر بیل مکانیکی سانوارد SY230 یک قطعه کنترلی الکترونیکی حساس و مهم برای رفاه اپراتور است. در صورت بروز مشکل، عیب‌یابی باید به صورت مرحله‌ای (فیوز، سوکت، سپس خود پنل) انجام شود. به دلیل ماهیت الکترونیکی، حفاظت در برابر آب و نوسانات برق، کلید افزایش طول عمر آن است.