اکنون به سراغ دو دسته از ماشین‌آلات سنگین و استراتژیک کمپانی معظم کوماتسو (Komatsu) یعنی گریدرها و بلدوزرها می‌رویم. سیستم انتقال قدرت (گیربکس) در این ماشین‌آلات، به ویژه در بلدوزرها، یکی از شاهکارهای مهندسی مکانیک و هیدرولیک است و فیلتراسیون آن از اهمیت فوق‌العاده بالایی برخوردار است.فیلتر گیربکس گریدر،بلدوزر کوماتسو ساکورا H-5620

به دلیل تفاوت‌های ساختاری، این دو را به صورت مجزا اما در یک پاسخ جامع بررسی می‌کنیم.

بخش اول: فیلتر گیربکس و فرمان بلدوزرهای کوماتسو

(Komatsu Bulldozer Transmission/Steering Filter)

یکی از ویژگی‌های برجسته در بلدوزرهای کوماتسو (از مدل‌های متوسط مانند D65 تا مدل‌های بزرگ مانند D155 و بالاتر)، ادغام سیستم روغن گیربکس و سیستم فرمان (Steering) است. این سیستم که به آن “Power Train” یا “مجموعه انتقال قدرت و فرمان” می‌گویند، از یک روغن مشترک و یک سیستم فیلتراسیون یکپارچه استفاده می‌کند.

روغن در این سیستم وظیفه روانکاری و خنک‌کاری گیربکس، تورک کانورتر و همچنین فعال‌سازی کلاچ‌های هیدرولیکی فرمان و ترمزها را بر عهده دارد. بنابراین، فیلتر آن باید عملکرد بی‌نقصی داشته باشد.

فیلتر اصلی مجموعه انتقال قدرت (Power Train Filter)

• نوع فیلتر: در اکثر بلدوزرهای کوماتسو، این فیلتر از نوع المنتی (کارتریجی) است که داخل یک محفظه فلزی (هوزینگ) قرار می‌گیرد. این طراحی امکان استفاده از فیلترهای بزرگ‌تر با ظرفیت جذب آلودگی بالاتر را فراهم می‌کند.
• اهمیت فوق‌العاده:

1. محافظت از شیرهای کنترل دقیق: سیستم فرمان و تعویض دنده در بلدوزرها توسط شیرهای برقی (Solenoid Valves) و اسپول‌های بسیار دقیق کنترل می‌شود که به کوچکترین آلودگی حساس هستند.
2. جلوگیری از سایش کلاچ‌های فرمان: کلاچ‌های فرمان و ترمز که دائماً درگیر و آزاد می‌شوند، ذرات سایشی تولید می‌کنند. این فیلتر باید این ذرات را قبل از رسیدن به سایر اجزا، جذب کند.
3. حفظ سلامت تورک کانورتر و پمپ: این فیلتر نگهبان اصلی پمپ و تورک کانورتر در برابر آلودگی‌های کل سیستم است.

شماره فنی‌های رایج برای مدل‌های مختلف

کوماتسو برای هر مدل بلدوزر، شماره فنی مشخصی دارد. در اینجا به چند نمونه از پرکاربردترین مدل‌ها در ایران اشاره می‌کنیم:

1. بلدوزر کوماتسو D155A-1 / D155A-2:

• شماره فنی اصلی کوماتسو (OEM): 175-49-11580
• شماره فنی‌های معادل (Aftermarket):

2. بلدوزر کوماتسو D65E-8 (و مدل‌های مشابه سری 8):

• شماره فنی اصلی کوماتسو (OEM): 144-60-11141
• شماره فنی‌های معادل (Aftermarket):

صافی مکش (Suction Strainer):

همانند سایر ماشین‌آلات، بلدوزرها نیز دارای یک صافی توری فلزی در کف کارتل گیربکس هستند که باید در هر بار تعویض روغن، باز و شستشو شود. شماره فنی آن برای D155 معمولاً 175-49-11221 است.فیلتر گیربکس گریدر،بلدوزر کوماتسو ساکورا H-5620

محل قرارگیری:

فیلتر گیربکس/فرمان معمولاً در سمت چپ کابین راننده، پایین‌تر از کفشک، در کنار شاسی قرار دارد. شما یک محفظه استوانه‌ای (هوزینگ) خواهید دید که با یک پیچ بزرگ در مرکز یا چندین پیچ در اطراف بسته شده است.

بخش دوم: فیلتر گیربکس گریدرهای کوماتسو

(Komatsu Motor Grader Transmission Filter)

گریدرهای کوماتسو، مانند سری GD (مثلاً GD661 یا GD705)، دارای یک گیربکس پاورشیفت مستقیم (Direct Drive Powershift) یا اتوماتیک (Torqflow) هستند. سیستم گیربکس در گریدرها از سیستم فرمان جداست و فیلتر مخصوص به خود را دارد.

فیلتر اصلی گیربکس گریدر

• نوع فیلتر: در گریدرهای کوماتسو نیز این فیلتر اغلب از نوع المنتی (کارتریجی) است که داخل یک هوزینگ قرار می‌گیرد.
• اهمیت:

1. عملکرد نرم تعویض دنده: تعویض دنده‌های نرم و دقیق در حین عملیات حساس تسطیح، به فشار روغن تمیز و پایدار بستگی دارد.
2. جلوگیری از لغزش کلاچ‌ها: آلودگی روغن باعث افت فشار و لغزش کلاچ‌ها می‌شود که منجر به داغ شدن و سوختن آن‌ها می‌گردد.
3. محافظت از اینچینگ پدال (Inching Pedal): این پدال که برای کنترل حرکت‌های بسیار آهسته و دقیق استفاده می‌شود، با یک شیر هیدرولیکی حساس کار می‌کند که توسط این فیلتر محافظت می‌شود.

شماره فنی رایج برای مدل‌های مختلف

گریدر کوماتسو GD705A-4:

• شماره فنی اصلی کوماتسو (OEM): 235-60-11110 (این شماره ممکن است در مدل‌های دیگر سری GD نیز مشترک باشد)
• شماره فنی‌های معادل (Aftermarket):

محل قرارگیری:

فیلتر گیربکس در گریدرها معمولاً در قسمت میانی یا عقبی دستگاه، در نزدیکی بلوک گیربکس و دیفرانسیل قرار دارد. باید به دنبال یک هوزینگ فیلتر در مسیر شلنگ‌های ورودی و خروجی از گیربکس باشید.

برنامه نگهداری و تعویض (برای هر دو دستگاه)

برنامه نگهداری کوماتسو بسیار دقیق است و رعایت آن برای حفظ سلامت ماشین‌آلات این برند ضروری است.

• فیلتر گیربکس/پاورترین:

• زمان تعویض استاندارد: هر 1000 ساعت کارکرد.فیلتر گیربکس گریدر،بلدوزر کوماتسو ساکورا H-5620

• شرایط کاری سخت: این دوره را به 500 ساعت کاهش دهید. (بر خلاف لودرهای چینی، فیلترهای کوماتسو ظرفیت بالاتری دارند و دوره تعویض طولانی‌تری را تحمل می‌کنند).

• نکته: همیشه هنگام تعویض فیلتر، اورینگ‌های درب هوزینگ را نیز تعویض کنید تا از نشتی جلوگیری شود.

• صافی مکش:

• زمان سرویس: هر 2000 ساعت (یا همزمان با تعویض روغن)، آن را باز کرده و کاملاً تمیز کنید.

• روغن گیربکس/پاورترین:

• زمان تعویض: هر 2000 ساعت کارکرد.

• نوع روغن: الزاماً از روغن توصیه شده توسط کوماتسو استفاده کنید. برای مجموعه انتقال قدرت (گیربکس و فرمان) بلدوزرها، معمولاً روغن موتور با گرید SAE 30 (TO30 یا TO4) و برای گیربکس گریدرها روغن SAE 10W (TO10 یا TO4) توصیه می‌شود. استفاده از روغن نامناسب می‌تواند خسارات جبران‌ناپذیری به کلاچ‌های فرمان و گیربکس وارد کند.

جمع‌بندی نهایی:

فیلتراسیون سیستم انتقال قدرت در ماشین‌آلات کوماتسو به دلیل پیچیدگی و دقت بالای قطعات، یک امر تخصصی و حیاتی است. استفاده از فیلترهای اصلی یا معادل‌های بسیار باکیفیت از برندهای معتبر، و رعایت دقیق فواصل زمانی سرویس، تنها راه تضمین عملکرد صحیح، افزایش طول عمر و جلوگیری از هزینه‌های سرسام‌آور تعمیرات گیربکس، فرمان و تورک کانورتر در این ماشین‌آلات ارزشمند است.