“شفت PTO گیربکس لودر ZL50” به یکی از کلیدی‌ترین و محوری‌ترین قطعات در سیستم انتقال قدرت این لودر بسیار محبوب اشاره دارد. درک عملکرد و مشخصات این شفت برای تشخیص عیوب و تعمیرات صحیح گیربکس حیاتی است.

لودر ZL50، که توسط شرکت‌های مختلف چینی مانند XCMG, SDLG, LiuGong و… تولید می‌شود، معمولاً از گیربکس‌های پاورشیفت (Powershift) مشابهی استفاده می‌کند که طراحی آن‌ها برگرفته از گیربکس‌های ZF آلمان یا کاترپیلار است. شفت PTO در این گیربکس‌ها وظیفه بسیار مهمی بر عهده دارد.

در ادامه، برگه اطلاعات فنی کامل و جامعی برای این قطعه ارائه می‌شود.شفت PTO گیربکس لودر ZL50

برگه مشخصات فنی محصول: شفت PTO (خروجی پمپ هیدرولیک) گیربکس

دستگاه: لودر چینی (Chinese Wheel Loader)

مدل: ZL50 (تمامی برندهای اصلی مانند XCMG, SDLG, Lonking, Liugong)

موقعیت: داخل گیربکس، متصل به تورک کانورتر و خروجی آن به سمت پمپ‌های هیدرولیک.

نام‌های دیگر: شفت پمپ گردان، شفت خروجی پمپ، شفت هزارخاری پمپ، PTO Shaft (Power Take-Off Shaft).

۱. معرفی و عملکرد قطعه

شفت PTO در گیربکس لودر ZL50 یک شفت واسط است که مستقیماً از مجموعه تورک کانورتر نیرو می‌گیرد. برخلاف شفت‌های ورودی و خروجی اصلی گیربکس که وظیفه به حرکت درآوردن چرخ‌ها را دارند، وظیفه اصلی شفت PTO گرداندن پمپ‌های هیدرولیک دستگاه است.

عملکرد به زبان ساده:

1. پوسته تورک کانورتر (که مستقیماً به فلایویل موتور متصل است) همیشه با دور موتور در حال چرخش است.
2. شفت PTO از طریق هزارخاری به این پوسته متصل می‌شود.
3. بنابراین، شفت PTO همیشه و تا زمانی که موتور روشن است، با دور موتور در حال چرخش است، صرف نظر از اینکه دستگاه در حالت خلاص، درگیر دنده، یا در حال حرکت باشد.
4. انتهای دیگر این شفت از پوسته گیربکس خارج شده و به پمپ هیدرولیک فرمان و پمپ اصلی (پمپ بالابر) متصل می‌شود و نیروی چرخشی مورد نیاز آن‌ها را تأمین می‌کند.شفت PTO گیربکس لودر ZL50

به همین دلیل است که حتی وقتی لودر ایستاده و خلاص است، سیستم فرمان و سیستم جک‌های آن کار می‌کند؛ چون شفت PTO در حال چرخاندن پمپ‌ها است.

۲. شماره فنی (Part Number) و مشخصات کلیدی

با توجه به تنوع بالای سازندگان لودرهای ZL50، شماره‌های فنی متفاوتی برای این قطعه وجود دارد، اما از نظر ابعادی و طراحی، شباهت بسیار زیادی به هم دارند.

• شماره فنی رایج (مشترک در بسیاری از مدل‌ها): 4030000547 (این کد مربوط به گیربکس Advance 4WG200/6WG200 است که روی بسیاری از ZL50ها نصب است).
• کدهای دیگر (بسته به سازنده گیربکس): ZL40.6-2, 2BS315.30.1-4.
• برای اطمینان کامل، همیشه بهترین راه، مقایسه قطعه کهنه با قطعه نو یا ارائه شماره سریال دستگاه/گیربکس است.

مشخصات فیزیکی کلیدی برای شناسایی:

1. طراحی کلی: یک شفت بلند و نسبتاً باریک با دو سر هزارخاری.
2. هزارخاری سمت تورک کانورتر (داخلی): این سر شفت دارای هزارخاری داخلی (مادگی) است که روی شفت توربین تورک کانورتر یا یک قطعه واسط می‌نشیند.
3. هزارخاری سمت پمپ (خارجی): این سر شفت دارای هزارخاری خارجی (نری) است که داخل کوپلینگ پمپ هیدرولیک قرار می‌گیرد.
4. تعداد دندانه‌های هزارخاری: این یک پارامتر کلیدی برای شناسایی است.

• هزارخاری داخلی: معمولاً 13 دندانه.
• هزارخاری خارجی: معمولاً 11 دندانه.

5. طول کل شفت (Overall Length): حدود 460 تا 470 میلی‌متر (بسته به مدل دقیق گیربکس).
6. جنس: فولاد آلیاژی سخت‌کاری شده (Heat-Treated Alloy Steel) برای مقاومت در برابر پیچش و سایش.

۳. دلایل خرابی و علائم هشدار دهنده

خرابی شفت PTO منجر به از کار افتادن کامل سیستم هیدرولیک دستگاه می‌شود.

• از کار افتادن فرمان و جک‌ها به طور همزمان: این مهم‌ترین و قطعی‌ترین علامت خرابی شفت PTO است. اگر موتور روشن است اما نه فرمان کار می‌کند و نه جک‌ها بالا و پایین می‌روند، اولین مظنون این شفت است.
• صدای غیرعادی و شدید از داخل گیربکس: قبل از بریدن کامل، ممکن است صدای زوزه یا تق تق ناشی از خوردگی هزارخاری‌ها شنیده شود.
• علت اصلی خرابی:
• بریدن شفت: شایع‌ترین نوع خرابی، شکستن (بریدن) شفت از یک نقطه ضعیف یا از محل هزارخاری‌ها است. این اتفاق معمولاً به دلیل خستگی فلز (Metal Fatigue) پس از هزاران ساعت کار رخ می‌دهد.
• خوردگی و “کچل شدن” هزارخاری‌ها (Spline Wear): به مرور زمان و به دلیل انتقال گشتاور بالا، دندانه‌های هزارخاری در دو سر شفت ساییده شده و از بین می‌روند. این امر باعث ایجاد لقی و در نهایت رد کردن و عدم انتقال نیرو می‌شود.
• عدم هم‌راستایی (Misalignment): اگر بین گیربکس و پمپ هیدرولیک هم‌راستایی دقیقی وجود نداشته باشد، فشار جانبی زیادی به شفت وارد شده و عمر آن را به شدت کاهش می‌دهد.
• خرابی پمپ هیدرولیک: قفل شدن ناگهانی (جام کردن) پمپ هیدرولیک می‌تواند باعث وارد آمدن شوک شدید و بریدن آنی شفت PTO شود.

۴. نکات مهم در هنگام تعویض

• بررسی علت خرابی: قبل از نصب شفت جدید، حتماً علت خرابی شفت قبلی را پیدا کنید. پمپ هیدرولیک را با دست بچرخانید تا مطمئن شوید که قفل نکرده باشد.شفت PTO گیربکس لودر ZL50
• بررسی کوپلینگ و هزارخاری پمپ: هزارخاری داخلی کوپلینگ پمپ را به دقت بررسی کنید. اگر ساییده شده باشد، باید حتماً تعویض شود، در غیر این صورت هزارخاری شفت جدید را به سرعت خراب می‌کند.
• استفاده از قطعه باکیفیت: با توجه به اینکه تعویض این شفت نیازمند باز کردن و حتی پیاده کردن گیربکس است، استفاده از یک شفت با آلیاژ و عملیات حرارتی استاندارد بسیار حیاتی است تا از خرابی مجدد و هزینه‌های سنگین جلوگیری شود.
• گریس‌کاری هزارخاری: هنگام نصب، هزارخاری سمت پمپ را با مقدار مناسبی گریس مخصوص (گریس مولیبدن یا پایه لیتیم EP) آغشته کنید تا از سایش زودرس جلوگیری شود.

نتیجه‌گیری:

شفت PTO گیربکس لودر ZL50، که اغلب با شماره فنی 4030000547 شناخته می‌شود، قطعه‌ای است که نیروی موتور را به پمپ‌های هیدرولیک منتقل می‌کند. مشخصه اصلی آن داشتن دو سر هزارخاری (معمولاً 13 دندانه داخلی و 11 دندانه خارجی) است. خرابی آن با از کار افتادن همزمان فرمان و جک‌ها مشخص می‌شود و علت اصلی آن معمولاً بریدن شفت یا خوردگی هزارخاری‌ها است.شفت PTO گیربکس لودر ZL50

برای خرید قطعه دقیق و مطمئن، مقایسه ابعادی و تعداد دندانه‌های شفت کهنه با قطعه جدید ضروری است.