شافت پمپ هیدرولیک بیل مکانیکی هیتاچی ZX240 (کوتاه)

بسیار عالی. انتخاب شما دقیق و فنی است. شما به سراغ جزء دوم از قلب تپنده سیستم هیدرولیک بیل مکانیکی هیتاچی ZX240 رفته‌اید: **شافت کوتاه پمپ هیدرولیک**.

این قطعه اگرچه از نظر فیزیکی کوچکتر از شافت بلند است، اما وظیفه‌اش به همان اندازه حیاتی بوده و خرابی آن نیز کل سیستم را از کار می‌اندازد. بیایید به صورت تخصصی و جامع آن را تحلیل کنیم.

—شافت پمپ هیدرولیک بیل مکانیکی هیتاچی ZX240 (کوتاه)

### **تحلیل جامع و فنی شافت کوتاه پمپ هیدرولیک بیل مکانیکی هیتاچی ZX240**

در سیستم پمپ دوگانه (Tandem Pump) که در بیل ZX240 استفاده می‌شود، شافت کوتاه وظیفه انتقال قدرت از پمپ اول (P1) به پمپ دوم (P2) و سپس به شارژ پمپ (Pilot Pump) را بر عهده دارد. این شافت در واقع نیروی چرخشی را از انتهای شافت بلند دریافت می‌کند.

#### **۱. شناسایی پمپ و شافت در مدل ZX240**

بیل مکانیکی **Hitachi Zaxis 240** (و مدل‌های مرتبط مانند ZX240-3, ZX250H-3) به طور معمول از پمپ‌های پیستونی محوری ساخت **کاوازاکی (Kawasaki)** استفاده می‌کند.

* **مدل پمپ:** رایج‌ترین پمپ برای این مدل، **Kawasaki K5V140DTP** است.
* `K5V`: نشان‌دهنده سری پمپ کاوازاکی است.
* `140`: حجم هر پمپ بر حسب سی‌سی بر دور (cc/rev) است.
* `DTP`: به معنی پمپ دوگانه (Dual) همراه با پمپ پایلوت (Pilot) است.

**نتیجه کلیدی:** وقتی به دنبال “شافت کوتاه ZX240” هستید، در واقع به دنبال **شافت پمپ دوم (P2) برای پمپ مدل K5V140DTP** می‌گردید. این شافت دارای طراحی و هزارخاری‌های استاندارد کاوازاکی استشافت پمپ هیدرولیک بیل مکانیکی هیتاچی ZX240 (کوتاه)

#### **۲. ساختار و موقعیت شافت کوتاه**

برخلاف شافت بلند که از موتور نیرو می‌گیرد، شافت کوتاه یک واسط انتقال نیرو در داخل مجموعه پمپ است.

1. **بدنه توخالی (Hollow Body):** مهم‌ترین ویژگی شافت کوتاه این است که **توخالی** است. شافت بلند از داخل آن عبور کرده و در انتهای مجموعه پمپ مهار می‌شود. این طراحی هوشمندانه اجازه می‌دهد هر دو پمپ به صورت هم‌محور (Coaxial) و فشرده در یک پوسته قرار گیرند.

2. **هزارخاری ورودی (Input Spline):** این شافت دارای یک هزارخاری **مادگی (Internal Spline)** در قسمت جلویی خود است. این هزارخاری با هزارخاری **نری (External Spline)** که در میانه شافت بلند قرار دارد، درگیر می‌شود و به این ترتیب نیروی چرخشی را از شافت بلند دریافت می‌کند.

3. **هزارخاری خروجی (Output Spline):** در انتهای دیگر شافت کوتاه، یک هزارخاری نری وجود دارد. این هزارخاری وظیفه به حرکت درآوردن **شارژ پمپ (Charge Pump یا Pilot Pump)** را بر عهده دارد. شارژ پمپ، پمپ دنده‌ای کوچکی است که روغن مورد نیاز برای سیستم کنترل پایلوت (جوی استیک‌ها) را تأمین می‌کند.

4. **نشیمنگاه بلبرینگ (Bearing Seat):** مانند شافت بلند، این شافت نیز دارای یک نشیمنگاه دقیق برای بلبرینگ اصلی پمپ دوم (P2) است.

5. **ارتباط با روتاری گروپ (Rotary Group):** بدنه اصلی شافت کوتاه با روتاری گروپ پمپ دوم (مجموعه سیلندر، پیستون‌ها و سواش پلیت) درگیر شده و آن را به چرخش در می‌آورد.

#### **۳. دلایل اصلی خرابی شافت کوتاه**

دلایل خرابی شافت کوتاه شباهت زیادی به شافت بلند دارد، اما با چند تفاوت کلیدی:

1. **شکستگی ناشی از خرابی پمپ دوم:** اگر پمپ دوم (P2) به دلیل ورود براده، کاویتاسیون یا خرابی قطعات داخلی قفل کند (Hydraulic Lock)، تنش برشی عظیمی بین شافت بلند (که همچنان در حال چرخش است) و شافت کوتاه (که متوقف شده) ایجاد می‌شود. این تنش می‌تواند باعث **بریدن (Shear Failure)** شافت کوتاه یا از بین رفتن کامل هزارخاری داخلی آن شود.

2. **خوردگی هزارخاری (Spline Failure):**
* **مهمترین علت:** آلودگی روغن هیدرولیک. براده‌های فلزی ناشی از سایش در سایر نقاط سیستم (مانند هیدروموتورها یا جک‌ها) وارد پمپ شده و مانند یک سنباده، هزارخاری ظریف بین شافت بلند و کوتاه را از بین می‌برند.
* این نوع خرابی معمولاً با صدایی شبیه به “رد کردن” یا “تق تق” در زیر بار همراه است و باعث می‌شود پمپ دوم و شارژ پمپ از کار بیفتند.

3. **خرابی بلبرینگ پمپ دوم:** خرابی بلبرینگ اصلی P2، باعث ایجاد لنگی و ارتعاش در شافت کوتاه شده و می‌تواند به نشیمنگاه بلبرینگ آن آسیب زده یا منجر به شکستگی شود.شافت پمپ هیدرولیک بیل مکانیکی هیتاچی ZX240 (کوتاه)

#### **۴. علائم خرابی شافت کوتاه**

تشخیص خرابی شافت کوتاه کمی فنی‌تر از شافت بلند است:

* **از کار افتادن نیمی از عملکردهای بیل:** مهم‌ترین نشانه همین است. پمپ اول (P1) سالم است و به حرکاتی که توسط آن کنترل می‌شوند (مثلاً بالابردن بوم) نیرو می‌دهد، اما پمپ دوم (P2) از کار افتاده و حرکات مربوط به آن (مثلاً گردان یا استیک) بسیار ضعیف شده یا کاملاً قطع می‌شوند. (تخصیص عملکردها به هر پمپ در دفترچه راهنمای دستگاه مشخص شده است).
* **از کار افتادن کامل سیستم کنترل پایلوت:** از آنجایی که شافت کوتاه، شارژ پمپ را می‌چرخاند، خرابی آن باعث قطع شدن فشار پایلوت می‌شود. در این حالت، **جوی استیک‌ها کاملاً سفت شده** و هیچ فرمانی به شیر کنترل اصلی ارسال نمی‌کنند و در نتیجه کل حرکات هیدرولیکی دستگاه (حتی آنهایی که توسط P1 کنترل می‌شوند) از کار می‌افتند.
* **صدای غیرعادی:** صدای زوزه یا خراشیدگی از داخل پمپ که نشان‌دهنده درگیری ناقص یا سایش شدید هزارخاری‌هاست.
* **براده‌های فولادی در فیلتر:** مانند خرابی شافت بلند، این یک علامت هشدار جدی است.

#### **۵. نکات کلیدی در تعویض و تعمیر**

1. **بررسی همزمان شافت بلند:** هنگام تعویض شافت کوتاه، **حتماً و الزاماً** باید هزارخاری نری روی شافت بلند که با آن درگیر می‌شود را به دقت بازرسی کنید. اگر آن هزارخاری هم دچار سایش شده باشد، تعویض تکی شافت کوتاه بی‌فایده است و کل مجموعه (شافت بلند و کوتاه) باید با هم تعویض شوند.

2. **استفاده از قطعات با کیفیت:** به دلیل توخالی بودن و نیاز به مقاومت برشی بالا، کیفیت متالورژی شافت کوتاه بسیار مهم است. از برندهای معتبر OEM (کاوازاکی) یا افترمارکت درجه یک (مانند Handok, KPM) استفاده کنید.

3. **تعویض کیت کامل:** همراه با شافت کوتاه، باید مجموعه بلبرینگ‌ها، سیل کیت (کاسه‌نمد، اورینگ و…) و در صورت نیاز پلیت‌های پمپ دوم نیز تعویض شوند.

4. **شستشوی کامل سیستم هیدرولیک:** از آنجایی که خرابی شافت کوتاه به احتمال زیاد ناشی از آلودگی بوده، قبل از نصب پمپ تعمیر شده باید کل سیستم هیدرولیک (تانک، لوله‌ها، شیر کنترل، هیدروموتورها) به طور کامل شستشو داده شود تا براده‌های فلزی باقیمانده، پمپ جدید را خراب نکنند.شافت پمپ هیدرولیک بیل مکانیکی هیتاچی ZX240 (کوتاه)

در مجموع، شافت کوتاه پمپ ZX240 یک قطعه واسط کلیدی است که خرابی آن می‌تواند به روش‌های مختلفی خود را نشان دهد. تشخیص صحیح علت و علامت خرابی، کلید یک تعمیر موفق و پایدار است.