سنسور گاز بیل مکانیکی هیوندا R170

بسیار عالی. به سراغ یکی از مدل‌های بسیار رایج و پرکاربرد هیوندای در ایران می‌رویم: **بیل مکانیکی چرخ لاستیکی هیوندای R170W-7**.

سیستم کنترل در سری 7 هیوندای (که شامل مدل R170W-7 می‌شود) بسیار پیشرفته‌تر از نسل‌های قبلی است و بر پایه یک کنترلر مرکزی به نام **CAPO (Computer Aided Power Optimization)** کار می‌کند. سنسور گاز در این سیستم نقش یک ورودی حیاتی برای کنترلر را ایفا می‌کند.

—سنسور گاز بیل مکانیکی هیوندا R170

### **تحلیل جامع و دقیق سنسور گاز در بیل مکانیکی هیوندای R170W-7**

در این مدل، همانند دوسان، کنترل دور موتور کاملاً الکترونیکی است. اپراتور از طریق یک ولوم گردان (Throttle Dial) به کنترلر CAPO فرمان می‌دهد که چه دور موتوری را نیاز دارد. کنترلر نیز با پردازش این اطلاعات، به اکچویتور (Actuator) روی پمپ انژکتور دستور می‌دهد.

#### **۱. ساختار، نوع و محل نصب**

* **نوع سنسور:** سنسور گاز در هیوندای R170W-7 نیز یک **پتانسیومتر دورانی (Rotary Potentiometer)** است. این قطعه دقیقاً وظیفه تبدیل حرکت مکانیکی چرخشی ولوم گاز به یک سیگنال ولتاژ متغیر را بر عهده دارد.سنسور گاز بیل مکانیکی هیوندا R170

* **محل نصب:**
1. **سنسور اصلی (ولوم گاز):** این سنسور دقیقاً در **پشت ولوم گاز** که روی کنسول سمت راست اپراتور قرار دارد، نصب شده است. این ولوم معمولاً دارای حالت‌های کاری مختلف (P برای Power، S برای Standard، E برای Economy) و یک حالت User برای تنظیم دلخواه است، اما در نهایت، چرخش آن توسط این سنسور به سیگنال الکتریکی تبدیل می‌شود.
2. **اکچویتور موتور (Engine Actuator):** سیگنال ولتاژ از سنسور گاز به کنترلر اصلی (Main Controller یا MCU) ارسال می‌شود. سپس MCU یک سیگنال فرمان به قطعه‌ای به نام **اکچویتور یا گاورنر الکترونیکی (Governor Actuator)** که روی پمپ انژکتور موتور نصب شده، می‌فرستد. این اکچویتور با یک اهرم، شانه گاز پمپ را جابجا کرده و میزان سوخت را برای رسیدن به دور مطلوب تنظیم می‌کند.

* **ساختار الکتریکی (پایه‌ها):** این سنسور نیز دارای یک کانکتور **۳ پین** است:
* **پایه ۱:** ولتاژ تغذیه مرجع ($5V$ Reference Voltage) – از طرف کنترلر MCU تأمین می‌شود.
* **پایه ۲:** اتصال به بدنه (Signal Ground) – برای تکمیل مدار.
* **پایه ۳:** سیگنال خروجی ولتاژ (Signal Voltage) – این ولتاژ متغیر است که به MCU فرستاده می‌شود.

#### **۲. وظیفه و فرآیند عملکرد در سیستم CAPO**

سیستم CAPO برای بهینه‌سازی قدرت موتور و هیدرولیک طراحی شده و سنسور گاز یکی از ورودی‌های اصلی آن است:

1. **فرمان اپراتور:** اپراتور ولوم گاز را می‌چرخاند و حالت کاری مورد نظر را انتخاب می‌کند.
2. **تولید سیگنال:** پتانسیومتر با چرخش، ولتاژ خروجی را تغییر می‌دهد. این ولتاژ یک نمایش دقیق از موقعیت ولوم گاز است.
* **دور آرام (Idle):** ولتاژ خروجی حدود $0.3V$ تا $0.5V$ است.
* **حداکثر دور (Full Throttle):** ولتاژ خروجی به حدود $4.5V$ تا $4.8V$ می‌رسد.
3. **ارسال به کنترلر MCU:** این سیگنال ولتاژ به عنوان “سیگنال درخواست اپراتور” به کنترلر اصلی ارسال می‌شود.
4. **پردازش هوشمند توسط CAPO:** اینجا تفاوت اصلی سیستم هیوندای است. کنترلر MCU فقط به سیگنال سنسور گاز نگاه نمی‌کند. بلکه اطلاعات دیگری مانند **فشار پمپ‌های هیدرولیک (از سنسورهای فشار)**، **دمای آب** و **وضعیت سوئیچ‌ها** را نیز دریافت می‌کند. سپس با در نظر گرفتن تمام این پارامترها، یک فرمان بهینه شده به اکچویتور موتور ارسال می‌کند. این کار باعث کاهش مصرف سوخت و افزایش راندمان می‌شود.
5. **اجرا توسط اکچویتور:** اکچویتور فرمان دریافتی از MCU را اجرا کرده و دور موتور را تنظیم می‌کند.

#### **۳. علائم خرابی سنسور گاز در هیوندای R170**سنسور گاز بیل مکانیکی هیوندا R170

علائم خرابی در این مدل نیز بسیار مشابه سایر بیل‌ها است، اما به دلیل هوشمند بودن سیستم CAPO، ممکن است واکنش‌های خاصی را نیز مشاهده کنید:

* **عدم پاسخ به ولوم گاز:** شایع‌ترین مشکل. موتور روی دور آرام (حدود 1000 RPM) کار می‌کند و با چرخاندن ولوم، هیچ تغییری نمی‌کند.
* **نوسان دور موتور (شکار کردن دور موتور – Hunting):** اگر سنسور در نقاطی از مسیر مقاومتی خود ایراد داشته باشد، سیگنال نویزدار ارسال می‌کند. MCU سعی می‌کند دور موتور را روی سیگنال دریافتی ثابت نگه دارد، اما چون سیگنال دائم در حال تغییر است، دور موتور نیز به طور مداوم و آزاردهنده کم و زیاد می‌شود.
* **عملکرد فقط در یک دور ثابت:** ممکن است سنسور در یک نقطه گیر کند و فقط یک ولتاژ ثابت (مثلاً $2.5V$) ارسال کند و موتور روی یک دور متوسط ثابت بماند.
* **نمایش کد خطا روی مانیتور:** سیستم عیب‌یابی هیوندای بسیار دقیق است. در صورت بروز مشکل در مدار سنسور گاز، کد خطای مربوطه روی مانیتور نمایش داده می‌شود. کدهای شایع عبارتند از:
* **کد ۱۱ (Error Code 11):** مشکل در مدار اکچویتور گاورنر (که می‌تواند ناشی از سیگنال غلط سنسور گاز باشد).
* **کد ۱۳ (Error Code 13):** مشکل در خود سنسور دور موتور (Potentiometer Sensor). این کد به طور مستقیم به خرابی سنسور اشاره دارد.

#### **۴. عیب‌یابی و تست سنسور**

روش عیب‌یابی در هیوندای نیز مشابه موارد قبلی است و به لطف مانیتور پیشرفته، کار ساده‌تر است.

1. **حالت عیب‌یابی مانیتور (Service Menu):**
* وارد منوی عیب‌یابی مانیتور شوید (معمولاً با نگه داشتن دکمه چراغ‌ها و بوق به صورت همزمان برای چند ثانیه).
* به بخش “Main Controller Inputs” یا مشابه آن بروید.
* پارامتر `Engine Speed Dial Voltage` یا `Throttle Sensor Voltage` را پیدا کنید.
* با چرخاندن آرام ولوم گاز، مقدار ولتاژ را مشاهده کنید.
* **نتیجه صحیح:** ولتاژ باید به نرمی و بدون پرش، از حدود $0.4V$ در پایین‌ترین حالت به حدود $4.6V$ در بالاترین حالت تغییر کند.
* **نتیجه غلط:** اگر ولتاژ ثابت است، یا در نقاطی صفر می‌شود و می‌پرد، سنسور خراب است.

2. **تست دستی با مولتی‌متر:**
* این روش نیز کاملاً مشابه موارد قبلی است.
* **تست تغذیه:** ولتاژ بین پین $5V$ و پین زمین (GND) باید $5$ ولت باشد.
* **تست سیگنال:** ولتاژ بین پین سیگنال و پین زمین باید با چرخاندن ولوم، به نرمی و پیوستگی تغییر کند. هرگونه پرش یا قطع شدن نشان از خرابی قطعه است.سنسور گاز بیل مکانیکی هیوندا R170

**نکته مهم و نتیجه‌گیری:**
سنسور گاز در بیل هیوندای R170W-7 یک قطعه مصرفی و نسبتاً ارزان است. به دلیل حساسیت بالای سیستم CAPO به سیگنال‌های ورودی، کوچکترین ایراد در این سنسور می‌تواند کل عملکرد بهینه دستگاه را مختل کرده و باعث افزایش مصرف سوخت و کاهش قدرت شود. بنابراین، در صورت مشاهده هرگونه علامت مشکوک یا کد خطای مربوطه، **تعویض سنسور** بهترین و قطعی‌ترین راه حل است.