یکی از کلاسیک‌ترین و پرکاربردترین موتورهای صنعتی جهان است. “پمپ سه گوش گازوئیل” برای موتور دویتس 912 (Deutz F L 912 Series) یک قطعه بسیار شناخته‌شده و حیاتی است.

موتورهای سری 912 دویتس (شامل مدل‌های 2، 3، 4، 5 و 6 سیلندر) به دلیل ساختار ساده، هوا-خنک بودن و دوام فوق‌العاده، در طیف وسیعی از ماشین‌آلات کشاورزی، صنعتی و ساختمانی به کار رفته‌اند. پمپ گازوئیل آن‌ها نیز به همین نسبت ساده، قابل اعتماد و شناخته‌شده است.

بیایید به صورت تخصصی و کامل این قطعه را بررسی کنیم.پمپ سه گوش گازوییل موتور دویتس 912

تحلیل جامع پمپ سه گوش گازوئیل موتور دویتس 912

همانند موارد قبلی، اصطلاح “پمپ سه گوش” یک نام بازاری است که از شکل فلنج (Flange) محل نصب پمپ گرفته شده که دارای سه جای پیچ برای اتصال به بلوک سیلندر موتور است. نام فنی این قطعه پمپ اولیه سوخت یا پمپ تغذیه (Fuel Feed Pump / Fuel Lift Pump) می‌باشد.

۱. مشخصات و جایگاه در موتور دویتس 912

• نوع موتور: سری Deutz 912 موتورهایی هوا-خنک (Air-Cooled) و با سیستم تزریق سوخت مکانیکی ردیفی (In-line injection pump) هستند.
• محل نصب: این پمپ مستقیماً روی بلوک سیلندر موتور (Engine Block) نصب می‌شود. برخلاف بسیاری از موتورها که پمپ اولیه روی بدنه پمپ انژکتور اصلی نصب است، در موتور 912 دویتس، این پمپ جایگاه مستقلی روی بلوک دارد.
• مکانیزم کار: این پمپ یک پمپ مکانیکی از نوع دیافراگمی (Diaphragm Type Mechanical Pump) است.
• یک میله فشاری (Push Rod) از داخل بلوک موتور بیرون آمده است.
• این میله فشاری توسط یک بادامک روی میل سوپاپ (Camshaft) موتور به حرکت در می‌آید.
• با هر بار چرخش میل سوپاپ، این میله، اهرم داخلی پمپ را فشار داده و دیافراگم داخل پمپ را به حرکت در می‌آورد و عمل مکش و پمپاژ سوخت را انجام می‌دهد.پمپ سه گوش گازوییل موتور دویتس 912

۲. وظایف اصلی پمپ

وظایف این پمپ دقیقاً مشابه نمونه‌های قبلی است اما در زمینه موتور دویتس اهمیت خاصی دارد:

1. تغذیه پمپ انژکتور ردیفی: سوخت را از باک مکیده و پس از عبور از فیلتر اولیه، آن را با یک فشار مثبت و ملایم به ورودی گالری (کانال) سوخت پمپ انژکتور اصلی می‌رساند. این کار باعث می‌شود واحدهای پمپاژ در پمپ انژکتور ردیفی همواره پر از سوخت باشند.
2. هواگیری سیستم: روی بدنه پمپ یک اهرم یا تلمبه دستی کوچک (Hand Priming Lever) وجود دارد. پس از تعویض فیلترها یا تمام شدن سوخت، با حرکت دادن مکرر این اهرم، می‌توان سیستم را به صورت دستی از سوخت پر کرده و هوای موجود را از طریق پیچ‌های هواگیری روی فیلترها و پمپ انژکتور خارج نمود.

• نکته مهم: برای اینکه این اهرم دستی کار کند، باید بادامک میل سوپاپ در موقعیتی باشد که به میله فشاری (Push Rod) فشار وارد نکند. اگر هنگام تلمبه زدن اهرم سفت بود و حرکتی نداشت، کافی است موتور را با دست کمی بچرخانید (به اندازه یک چهارم دور) تا بادامک رد شده و اهرم آزاد شود.

۳. علائم خرابی پمپ گازوئیل دویتس 912

خرابی این پمپ منجر به مشکلات زیر می‌شود:

1. موتور استارت نمی‌خورد: شایع‌ترین علامت. پمپ نمی‌تواند سوخت را به پمپ انژکتور برساند.
2. موتور روشن شده ولی بلافاصله خاموش می‌شود: پمپ کمی سوخت می‌رساند اما به محض مصرف اولیه، دیگر توانایی تأمین مداوم را ندارد.
3. کاهش قدرت شدید زیر بار (Engine Bogging Down): موتور در دور آرام خوب کار می‌کند، اما به محض اینکه زیر بار می‌رود و نیاز به سوخت بیشتر دارد، “نفس کم آورده” و دور آن افت می‌کند. این به دلیل فرسودگی دیافراگم یا ضعیف شدن سوپاپ‌های داخلی پمپ است که نمی‌توانند دبی مورد نیاز را تأمین کنند.
4. نشت گازوئیل از پمپ: معمولاً از اطراف پوسته یا محل اتصال دیافراگم. این نشتی می‌تواند باعث ورود هوا به سیستم نیز بشود.
5. نشت گازوئیل به داخل روغن موتور: این یک مشکل بسیار خطرناک در این موتور است. اگر دیافراگم داخلی پمپ سوراخ شود، گازوئیل از طریق میله فشاری به داخل بلوک سیلندر و مستقیماً به درون کارتل روغن نشت می‌کند.

• عواقب: رقیق شدن شدید روغن موتور، از بین رفتن خاصیت روانکاری، و در نتیجه آسیب فاجعه‌بار به یاتاقان‌ها، میل‌لنگ و سایر اجزای موتور.
• نحوه تشخیص: سطح روغن موتور به طور غیرعادی بالا می‌رود و روغن بوی شدید گازوئیل می‌دهد. در صورت مشاهده این علامت، باید موتور را فوراً خاموش کرده و پمپ گازوئیل را تعویض نمود.

۴. شماره فنی و برندهای سازنده

• شماره فنی (Part Number): شماره فنی‌های مختلفی بسته به سازنده و مدل دقیق وجود دارد، اما یکی از رایج‌ترین شماره فنی‌های اصلی دویتس برای این پمپ 04231021 یا 04157743 است.
• سازندگان:
• Bosch (بوش): به عنوان یکی از تأمین‌کنندگان اصلی قطعات دویتس، پمپ‌های گازوئیل با کیفیت بسیار بالا تولید می‌کند.
• Monark (مونارک): یک برند آلمانی معتبر و تخصصی در زمینه قطعات سیستم سوخت‌رسانی دیزل.
• برندهای افترمارکت: شرکت‌های معتبر دیگری مانند DT Spare Parts و سایر برندهای ترکیه‌ای و اروپایی نیز این قطعه را با کیفیت‌های مختلف تولید می‌کنند.

۵. نکات کلیدی تعمیر و نگهداری

• تعویض کامل: این پمپ‌ها به صورت یک واحد کامل فروخته می‌شوند و تعمیر آن‌ها اقتصادی یا منطقی نیست. با توجه به قیمت مناسب و اهمیت حیاتی آن، همیشه آن را تعویض کنید.
• بررسی میله فشاری (Push Rod): هنگام تعویض پمپ، وضعیت نوک میله فشاری که از بلوک بیرون آمده را بررسی کنید. این میله نباید ساییدگی یا خوردگی شدید داشته باشد.
• استفاده از واشر نو: همیشه از دو واشر (گسکت) نو در دو طرف فلنج پمپ برای آب‌بندی کامل استفاده کنید.
• بررسی منظم سطح و بوی روغن: به دلیل ریسک نشت سوخت به روغن، این کار یک عادت خوب برای دارندگان موتور دویتس 912 است.

به طور خلاصه، پمپ سه گوش گازوئیل موتور دویتس 912 یک قطعه ساده، ارزان قیمت اما فوق‌العاده حیاتی است که خرابی آن می‌تواند کل موتور را متوقف کرده یا حتی به آن آسیب جدی وارد کند.پمپ سه گوش گازوییل موتور دویتس 912