پمپ سه گوش لودر کاترپیلار 988

یک غول واقعی در دنیای ماشین‌آلات راه‌سازی است. لودر کاترپیلار 988B یک دستگاه کلاسیک، قدرتمند و بسیار بادوام است که هنوز هم در بسیاری از معادن و پروژه‌های بزرگ جهان فعال است.

“پمپ سه گوش گازوئیل” برای این لودر، همانند موارد قبلی، به پمپ اولیه سوخت (Fuel Priming Pump / Fuel Transfer Pump) اشاره دارد. با این حال، به دلیل ابعاد و قدرت موتور این دستگاه، طراحی و جایگاه این پمپ تفاوت‌های مهمی با پمپ‌های کوچک‌تر دارد.

بیایید به صورت کامل و تخصصی این قطعه را برای لودر کاترپیلار 988B تحلیل کنیم.پمپ سه گوش لودر کاترپیلار 988B

تحلیل جامع پمپ اولیه سوخت (پمپ سه گوش) لودر کاترپیلار 988B

موتور مورد استفاده در لودر کاترپیلار 988B، موتور افسانه‌ای کاترپیلار 3408 است. این یک موتور 8 سیلندر خورجینی (V8) با حجم تقریبی 18 لیتر است که به قدرت و گشتاور عظیمش شهرت دارد. سیستم سوخت‌رسانی این موتور نیز متناسب با ابعاد آن، قدرتمند و خاص طراحی شده است.

۱. مشخصات و جایگاه پمپ در موتور کاترپیلار 3408

• نام فنی: Fuel Transfer Pump یا Fuel Priming Pump. در کاتالوگ‌های کاترپیلار معمولاً با این اسامی شناخته می‌شود.
• نوع پمپ: این پمپ یک پمپ مکانیکی از نوع دنده‌ای (Gear-Type) است. برخلاف پمپ‌های دیافراگمی یا پیستونی کوچک در موتورهای دیگر، این پمپ از دو چرخدنده درگیر با هم برای مکش و پمپاژ سوخت استفاده می‌کند که برای تأمین دبی (جریان) بالای سوخت مورد نیاز موتور 3408 ضروری است.
• محل نصب: این پمپ مستقیماً روی بدنه رگولاتور یا گاورنر (Governor) نصب می‌شود. گاورنر نیز به نوبه خود به پشت بلوک سیلندر و در انتهای پمپ‌های انژکتور یونیت (Unit Injectors) متصل است. فلنج این پمپ که به گاورنر متصل می‌شود، ظاهری سه گوش یا مثلثی دارد و به همین دلیل در بازار به آن “پمپ سه گوش” می‌گویند.
• مکانیزم کار: نیروی محرکه این پمپ از طریق یک شفت که با چرخدنده‌های تایم موتور و گاورنر در ارتباط است، تأمین می‌شود. با چرخش موتور، شفت پمپ نیز می‌چرخد و چرخدنده‌های داخلی، سوخت را با فشار از باک به سمت فیلترها و گالری سوخت سرسیلندرها پمپاژ می‌کنند.

۲. وظایف اصلی پمپ

1. تأمین جریان سوخت مداوم: وظیفه اصلی آن، کشیدن سوخت از باک و رساندن آن با یک فشار مثبت و ثابت (معمولاً در محدوده $30$ تا $60$ PSI یا $2$ تا $4$ بار) به کانال‌های سوخت در سرسیلندرها است. این جریان مداوم، تضمین می‌کند که انژکتورهای یونیت (Unit Injectors) همواره پر از سوخت و آماده پاشش هستند.
2. خنک‌کاری انژکتورها: در موتور 3408، جریانی بسیار بیشتر از نیاز واقعی احتراق، توسط این پمپ به سمت انژکتورها فرستاده می‌شود. سوخت اضافی که تزریق نمی‌شود، از طریق یک مسیر برگشت، به باک بازمی‌گردد. این گردش مداوم سوخت، به خنک کردن و روانکاری انژکتورهای یونیت که تحت فشار و دمای بالا کار می‌کنند، کمک شایانی می‌کند.
3. هواگیری سیستم: روی بدنه این پمپ یا در نزدیکی آن، یک پمپ دستی (Hand Priming Pump) جداگانه تعبیه شده است. این یک پمپ پیستونی کوچک است که اپراتور یا مکانیک می‌تواند با دست آن را تلمبه بزند تا پس از تعویض فیلترها یا خالی شدن باک، سیستم را هواگیری کند.پمپ سه گوش لودر کاترپیلار 988B

۳. علائم خرابی پمپ اولیه 988B

خرابی این پمپ دنده‌ای می‌تواند به سرعت عملکرد یک لودر 100 تنی را مختل کند.

1. افت فشار سوخت (Low Fuel Pressure): این اصلی‌ترین علامت است. بسیاری از این لودرها دارای گیج فشار سوخت در کابین هستند. اگر فشار از حد استاندارد پایین‌تر بیاید، اولین مظنون همین پمپ است.
2. موتور روشن نمی‌شود یا به سختی روشن می‌شود: به دلیل نرسیدن سوخت کافی برای پر کردن انژکتورها.
3. کاهش شدید قدرت موتور و دود سیاه: وقتی موتور زیر بار شدید قرار می‌گیرد (مثلاً هنگام بلند کردن بار سنگین)، نیاز به سوخت به اوج می‌رسد. اگر پمپ نتواند این نیاز را تأمین کند، فشار سوخت افت کرده، پاشش انژکتورها ضعیف شده و موتور با کاهش قدرت و دود سیاه مواجه می‌شود.
4. کد خطا در مدل‌های جدیدتر: اگر دستگاه دارای سیستم مانیتورینگ الکترونیکی باشد، خطای مربوط به “فشار پایین سوخت” ثبت خواهد شد.
5. صدای غیرعادی از پمپ: ساییدگی شدید چرخدنده‌ها یا بلبرینگ‌های داخلی می‌تواند باعث ایجاد صدای زوزه یا خرخر از ناحیه پمپ شود.

۴. دلایل خرابی

• کثیفی و آلودگی سوخت: ذرات ساینده در گازوئیل، دشمن اصلی پمپ‌های دنده‌ای هستند و باعث خراشیدگی و افزایش فاصله داخلی بین چرخدنده‌ها و پوسته می‌شوند که نتیجه آن افت فشار است.
• کاویتاسیون (Cavitation): اگر مسیر مکش سوخت از باک (مثلاً به دلیل گرفتگی فیلتر اولیه یا له شدن شیلنگ) مسدود باشد، پمپ برای مکش دچار مشکل شده و پدیده کاویتاسیون (ایجاد حباب‌های بخار) رخ می‌دهد که به شدت به چرخدنده‌ها آسیب می‌زند.
• استهلاک طبیعی: پس از هزاران ساعت کار، بلبرینگ‌ها و آب‌بندهای شفت فرسوده می‌شوند.

۵. شماره فنی و نکات تعویض

• شماره فنی (Part Number): شماره فنی قطعات کاترپیلار بسیار دقیق و حیاتی است. برای پمپ اولیه موتور 3408، شماره فنی‌های مختلفی بسته به سری ساخت موتور وجود دارد. یکی از شماره‌های رایج و شناخته شده برای این پمپ 4N-1101 است. حتماً باید شماره سریال موتور (Engine Serial Number) را برای تهیه قطعه صحیح در اختیار داشته باشید.
• تعویض به جای تعمیر: این پمپ‌ها قطعات دقیقی هستند. اگرچه کیت‌های تعمیر (Seal Kit) برای آن‌ها موجود است، اما اگر خود چرخدنده‌ها یا پوسته ساییده شده باشند، تعمیر فایده‌ای ندارد و تعویض کامل پمپ بهترین و مطمئن‌ترین راه حل است.
• استفاده از قطعه اصلی یا برند معتبر: با توجه به اهمیت دستگاه و هزینه بالای توقف کار آن، قویاً توصیه می‌شود از پمپ اصلی کاترپیلار (CAT Genuine) یا برندهای افترمارکت بسیار معتبر که برای کاترپیلار قطعه تولید می‌کنند (مانند Costex – CTP) استفاده شود.
• بازرسی درایو شفت: هنگام تعویض، وضعیت شفت محرک که از گاورنر به پمپ متصل می‌شود را از نظر ساییدگی یا خوردگی بررسی کنید.

به طور خلاصه، “پمپ سه گوش” لودر کاترپیلار 988B یک پمپ سوخت دنده‌ای قدرتمند است که وظیفه حیاتی تغذیه و خنک‌کاری سیستم سوخت موتور عظیم 3408 را بر عهده دارد. تشخیص صحیح علائم خرابی آن برای حفظ سلامت موتور و جلوگیری از توقف کار پرهزینه دستگاه ضروری است.پمپ سه گوش لودر کاترپیلار 988B