اکنون به بررسی جامع و تفکیک شده‌ی فیلترهای گیربکس برای سه دسته اصلی از ماشین‌آلات سنگین کوماتسو یعنی دامپتراک، لودر و بیل مکانیکی می‌پردازیم.فیلتر گیربکس دامتراک، لودر، بیل مکانیکی کوماتسو ساکورا H-5618

سیستم‌های انتقال قدرت در این سه نوع ماشین تفاوت‌های بنیادی با یکدیگر دارند، بنابراین فیلتراسیون آن‌ها نیز کاملاً متفاوت است.

بخش اول: فیلتر گیربکس دامپتراک‌های کوماتسو (Komatsu Dump Truck)

دامپتراک‌های کوماتسو (سری HD، مانند HD325، HD465، HD785) برای حمل بارهای بسیار سنگین در شرایط سخت معدنی طراحی شده‌اند. گیربکس آن‌ها یک مجموعه تمام اتوماتیک، بسیار پیشرفته و گران‌قیمت با تعداد دنده‌های زیاد (معمولاً 7 دنده جلو و 2 عقب) است. این سیستم به شدت به تمیزی روغن حساس است.

فیلتر اصلی گیربکس (Transmission Filter)

• نوع فیلتر: در اکثر دامپتراک‌های کوماتسو، فیلتر گیربکس از نوع المنتی (کارتریجی) با ظرفیت بسیار بالا است که درون یک هوزینگ بزرگ و مقاوم قرار می‌گیرد.
• اهمیت فوق‌العاده:

1. خنک‌کاری: گیربکس دامپتراک‌ها تحت بار شدید، حرارت بسیار زیادی تولید می‌کند. روغن تمیز برای انتقال موثر حرارت به رادیاتور روغن (Oil Cooler) حیاتی است.
2. محافظت از مجموعه کلاچ‌ها: گیربکس دارای تعداد زیادی صفحات کلاچ است که در هر تعویض دنده درگیر می‌شوند. فیلتر از فرسایش زنجیره‌ای آن‌ها جلوگیری می‌کند.
3. عملکرد شیرهای کنترل (Control Valves): مغز متفکر گیربکس، یعنی بلوک شیرهای کنترلی، با سیگنال‌های الکترونیکی و فشار دقیق روغن کار می‌کند. هرگونه آلودگی عملکرد آن را مختل کرده و باعث ضربه در تعویض دنده (Shift Shock) یا خرابی کامل می‌شود.

شماره فنی‌های رایج برای مدل‌های متداول

1. دامپتراک کوماتسو HD785-5 / HD785-7:

• شماره فنی اصلی کوماتسو (OEM): 569-43-83910
• شماره فنی‌های معادل (Aftermarket):

2. دامپتراک کوماتسو HD325-6 / HD465-7:

• شماره فنی اصلی کوماتسو (OEM): 585-61-12110
• شماره فنی‌های معادل (Aftermarket):

محل قرارگیری:

معمولاً در کنار شاسی اصلی دامپتراک، در نزدیکی گیربکس قرار دارد. به دنبال یک هوزینگ فیلتر بزرگ و عمودی یا افقی باشید که شلنگ‌های قطور روغن گیربکس به آن متصل هستند. دسترسی به آن معمولاً از زیر یا کنار دستگاه امکان‌پذیر است.

بخش دوم: فیلتر گیربکس لودرهای کوماتسو (Komatsu Wheel Loader)

لودرهای کوماتسو (سری WA، مانند WA470، WA600) نیز دارای گیربکس‌های پاورشیفت اتوماتیک پیشرفته هستند. سیستم انتقال قدرت در لودرها برای تحمل شوک‌های ناشی از بارگیری و حرکت‌های سریع و تکراری طراحی شده است.فیلتر گیربکس دامتراک، لودر، بیل مکانیکی کوماتسو ساکورا H-5618

فیلتر اصلی گیربکس (Transmission Filter)

• نوع فیلتر: در لودرهای کوماتسو نیز فیلتر گیربکس اغلب به صورت المنتی (کارتریجی) داخل هوزینگ است.
• اهمیت:

1. حفظ سلامت تورک کانورتر: تورک کانورتر در لودر نقش حیاتی در انتقال قدرت نرم و افزایش گشتاور دارد. این قطعه به شدت به روغن تمیز وابسته است.
2. کنترل دقیق کلاچ‌ها: برای تعویض دنده‌های سریع و بدون ضربه و همچنین کنترل دقیق حرکت (Modulation)، فشار روغن باید کاملاً تمیز و پایدار باشد.
3. جلوگیری از داغ شدن سیستم: عملیات بارگیری مداوم باعث تولید حرارت بالا در سیستم انتقال قدرت می‌شود که روغن تمیز نقش اصلی در دفع آن را دارد.

شماره فنی‌های رایج برای مدل‌های متداول

1. لودر کوماتسو WA470-3 / WA470-6:

• شماره فنی اصلی کوماتسو (OEM): 580-03-31931 (ممکن است در مدل‌های مختلف کمی تفاوت کند)
• شماره فنی‌های معادل (Aftermarket):

2. لودر کوماتسو WA600-3 / WA600-6:

• شماره فنی اصلی کوماتسو (OEM): 600-211-1340
• شماره فنی‌های معادل (Aftermarket):

محل قرارگیری:

در اکثر لودرهای کوماتسو، هوزینگ فیلتر گیربکس در قسمت میانی شاسی، معمولاً در سمت چپ دستگاه (اگر رو به جلو بایستید) و در مکانی با دسترسی مناسب برای سرویس قرار دارد.

بخش سوم: فیلتر گیربکس بیل مکانیکی کوماتسو (Komatsu Excavator)

اینجاست که تفاوت اصلی آشکار می‌شود. بیل‌های مکانیکی زنجیری (سری PC، مانند PC200، PC220، PC400) گیربکس به معنای سنتی (مانند لودر یا دامپتراک) ندارند.

• سیستم حرکت بیل مکانیکی: حرکت بیل‌های مکانیکی توسط موتورهای هیدرولیکی (Hydraulic Travel Motors) انجام می‌شود. هر زنجیر (Track) یک موتور هیدرولیکی مجزا دارد که مستقیماً به چرخ دنده نهایی (Final Drive) متصل است.
• منبع قدرت: این موتورهای هیدرولیکی توسط پمپ‌های اصلی هیدرولیک دستگاه تغذیه می‌شوند. بنابراین، روغن حرکت آن‌ها همان روغن هیدرولیک اصلی دستگاه است.

نتیجه‌گیری مهم:

در بیل‌های مکانیکی کوماتسو، چیزی به نام “فیلتر گیربکس” وجود ندارد. سلامت سیستم حرکت آن‌ها مستقیماً به سلامت سیستم هیدرولیک بستگی دارد. فیلترهایی که از این سیستم محافظت می‌کنند عبارتند از:

1. فیلتر اصلی هیدرولیک (Main Hydraulic Filter): مهم‌ترین فیلتر که تمام روغن در گردش از آن عبور می‌کند.
2. فیلتر پایلوت (Pilot Filter): روغن سیستم کنترل (جوی استیک‌ها) را فیلتر می‌کند.
3. صافی مکش هیدرولیک (Hydraulic Suction Strainer): داخل تانک هیدرولیک قرار دارد.
4. فیلتر سر راهی برگشت (Case Drain Filter): روغن نشتی داخلی پمپ‌ها و موتورها را قبل از بازگشت به تانک فیلتر می‌کند.

بنابراین، برای سرویس سیستم حرکت بیل مکانیکی، باید مجموعه کامل فیلترهای هیدرولیک را طبق برنامه تعویض کنید. برای مثال، برای بیل محبوب PC220-7 / PC220-8:

• فیلتر اصلی هیدرولیک (OEM): 20Y-60-31121
• فیلتر پایلوت (OEM): 22B-60-11160

برنامه نگهداری و تعویض (برای دامپتراک و لودر)

• فیلتر گیربکس:

• زمان تعویض استاندارد: هر 1000 ساعت کارکرد.

• شرایط کاری سخت (معدن، گرد و غبار شدید، دمای بالا): دوره تعویض را به 500 ساعت کاهش دهید.

• اولین سرویس دستگاه نو: تعویض در 250 ساعت اولیه الزامی است.

• صافی مکش گیربکس (Strainer):

• زمان سرویس: هر 2000 ساعت (همزمان با تعویض روغن). باید باز شده و با حلال مناسب شستشو داده شود.

• روغن گیربکس:

• زمان تعویض: هر 2000 ساعت کارکرد.فیلتر گیربکس دامتراک، لودر، بیل مکانیکی کوماتسو ساکورا H-5618

• نوع روغن: فقط و فقط از روغن توصیه شده در دفترچه راهنمای دستگاه استفاده کنید. معمولاً روغن‌های تخصصی Power Train Oil با استاندارد TO4 و گرید مناسب (مانند SAE 30 یا SAE 10W) برای این ماشین‌آلات توصیه می‌شود.

توصیه نهایی: سیستم انتقال قدرت در ماشین‌آلات کوماتسو، قلب تپنده و یکی از گران‌ترین بخش‌های آن‌هاست. هرگز در مورد کیفیت فیلتر و روغن و زمان‌بندی سرویس آن ریسک نکنید. استفاده از فیلترهای معتبر و رعایت دقیق برنامه نگهداری، بهترین سرمایه‌گذاری برای تضمین کارکرد طولانی‌مدت و بدون مشکل دستگاه شماست.