یکی از حیاتی‌ترین و در عین حال کمتر مورد توجه قرار گرفته‌ترین قطعات در غلتک‌های ویبره می‌رویم: ضربه گیر (Shock Absorber / Rubber Buffer / Rubber Mount) غلتک دایناپاک مدل CA25.

غلتک CA25 یکی از مشهورترین و پراستفاده‌ترین غلتک‌های خاک ویبره در جهان و ایران است. سیستم ویبره (لرزاننده) این دستگاه برای ایجاد تراکم، نیروی بسیار عظیمی تولید می‌کند. وظیفه اصلی ضربه‌گیرها این است که این ارتعاشات شدید را جذب کرده و از انتقال آن به شاسی، کابین اپراتور و سایر اجزای حساس دستگاه جلوگیری کنند.ضربه گیر غلطکCA2 5

۱. معرفی و عملکرد ضربه‌گیر در غلتک CA25

در غلتک CA25، ضربه‌گیرها بین دو بخش اصلی دستگاه قرار می‌گیرند:

1. درام (Drum): استوانه سنگین فلزی که سیستم ویبره (شفت لنگ و وزنه‌های اکسنتریک) در داخل آن قرار دارد و مستقیماً با خاک در تماس است.
2. شاسی (Frame): قاب اصلی دستگاه که موتور، کابین، چرخ‌ها و سایر تجهیزات روی آن سوار هستند.

عملکرد اصلی:

ضربه گیرهای CA25 که معمولاً از ترکیب لاستیک طبیعی (Natural Rubber) و صفحات فلزی ساخته شده‌اند، مانند یک بالشتک عمل می‌کنند. آن‌ها به درام اجازه می‌دهند تا آزادانه و با شدت بالا ارتعاش کند (که برای کوبش خاک ضروری است)، اما این ارتعاشات را در خود مستهلک کرده و مانع از لرزش مخرب کل دستگاه می‌شوند.

اهمیت حیاتی ضربه‌گیرها:

• حفاظت از سازه دستگاه: بدون ضربه‌گیرها، ارتعاشات شدید ویبره به سرعت باعث ایجاد ترک در جوش‌ها و خستگی فلز در شاسی دستگاه می‌شود.
• آسایش و ایمنی اپراتور: از انتقال لرزش‌های شدید به کابین و صندلی اپراتور جلوگیری کرده و امکان کار طولانی مدت را فراهم می‌آورد.
• حفاظت از قطعات حساس: موتور، پمپ‌های هیدرولیک، رادیاتورها و تجهیزات الکترونیکی را از آسیب ناشی از ارتعاشات دائمی مصون می‌دارد.ضربه گیر غلطک CA25

۲. مشخصات و انواع ضربه‌گیرهای مورد استفاده در CA25

غلتک CA25 در طول سال‌های تولید خود از چندین مدل ضربه‌گیر استفاده کرده است، اما رایج‌ترین آن‌ها به دو شکل کلی هستند:

1. ضربه گیرهای استوانه‌ای یا بشکه‌ای (Cylindrical / Barrel Mounts):

• شکل ظاهری: شبیه به یک استوانه یا بشکه لاستیکی هستند که در دو طرف آن صفحات فلزی با سوراخ‌های پیچ برای اتصال به شاسی و درام تعبیه شده است.
• محل نصب: معمولاً در هر طرف درام، چندین عدد از این ضربه‌گیرها (مثلاً ۴ عدد در هر طرف، مجموعاً ۸ عدد) نصب می‌شود.

2. ضربه گیرهای بلوکی یا کتابی (Block Mounts):

• شکل ظاهری: به صورت بلوک‌های مکعبی یا مستطیلی از لاستیک و فلز هستند.ضربه گیر غلطک CA25
• کاربرد: این نوع ممکن است در مدل‌های جدیدتر یا برای جذب نیروهای جانبی نیز استفاده شود.

<p style=“text-align: center;”>

<img src=“https://i.imgur.com/83uQv8y.png” alt=“انواع ضربه گیر غلتک CA25” width=“700”>

<br>

<em>تصویر ۱: نمونه‌ای از ضربه‌گیرهای استوانه‌ای (سمت راست) و بلوکی (سمت چپ) که در غلتک‌ها استفاده می‌شوند. مدل CA25 عمدتاً از نوع استوانه‌ای بهره می‌برد.</em>

</p>

مشخصات فنی کلیدی:

• جنس لاستیک: معمولاً از لاستیک طبیعی (NR) با درجه سختی (Hardness) مشخص (مثلاً 60 Shore A) ساخته می‌شوند. لاستیک طبیعی بهترین خاصیت جذب ارتعاش و مقاومت در برابر پارگی دینامیک را دارد.
• پارت نامبر (Part Number): بهترین راه برای شناسایی و خرید ضربه‌گیر دقیق، استفاده از شماره فنی آن از کاتالوگ قطعات دایناپاک است. پارت نامبرهای رایج برای ضربه‌گیرهای CA25 عبارتند از:
• 4700938947 (یا 938947)
• 4700392334 (یا 392334)
• توجه: همیشه پارت نامبر را با مدل دقیق و شماره سریال دستگاه خود چک کنید.
• ابعاد: قطر خارجی، ارتفاع و فاصله سوراخ پیچ‌ها پارامترهای مهمی هستند.

۳. علائم خرابی و زمان تعویض

ضربه‌گیرها قطعات مصرفی هستند و به مرور زمان تخریب می‌شوند. بازرسی منظم آن‌ها برای جلوگیری از آسیب‌های بزرگتر ضروری است.

• پارگی یا ترک خوردگی لاستیک: واضح‌ترین علامت. لاستیک به مرور زمان خشک شده و ترک‌های عمیقی برمی‌دارد یا به طور کامل از صفحات فلزی جدا می‌شود.
• لهیدگی و تغییر شکل دائمی: ضربه‌گیر ارتفاع استاندارد خود را از دست داده و “نشست” کرده است. این باعث می‌شود درام به شاسی نزدیک‌تر شود.
• لرزش بیش از حد در کابین و شاسی: اگر اپراتور لرزش غیرعادی و شدیدی را در هنگام روشن بودن ویبره حس کند، اولین مظنون، ضربه‌گیرها هستند.
• صدای کوبش فلز به فلز: در صورت پارگی کامل ضربه‌گیر، درام ممکن است در حین کار به شاسی برخورد کرده و صدای تق تق یا کوبش ایجاد کند.
• روغنی شدن ضربه‌گیرها: نشت روغن هیدرولیک یا گازوئیل روی ضربه‌گیرها باعث نرم شدن و تخریب سریع لاستیک آن‌ها می‌شود.

زمان تعویض:

• اکیداً توصیه می‌شود که تمام ضربه‌گیرها به صورت یک ست کامل با هم تعویض شوند. تعویض تنها یک یا دو عدد از آن‌ها باعث می‌شود فشار بیشتری روی ضربه‌گیرهای جدید وارد شود و آن‌ها نیز به سرعت خراب شوند.
• حتی اگر فقط ضربه‌گیرهای یک سمت آسیب دیده به نظر می‌رسند، بهتر است ضربه‌گیرهای سمت دیگر نیز همزمان تعویض گردند تا تعادل دستگاه حفظ شود.

۴. نکات مهم در هنگام خرید و نصب

• خرید قطعه باکیفیت: با توجه به نقش حیاتی این قطعه، سرمایه‌گذاری روی ضربه‌گیرهای باکیفیت (اصلی دایناپاک یا برندهای معتبر اروپایی مانند VibraSystems یا GMT) بسیار مهم است. ضربه‌گیرهای ارزان‌قیمت از لاستیک نامرغوب ساخته شده و عمر بسیار کوتاهی دارند.
• بررسی پارت نامبر: حتماً شماره فنی را با کاتالوگ دستگاه مطابقت دهید.
• تمیزکاری محل نصب: قبل از نصب ضربه‌گیر جدید، محل اتصال آن روی شاسی و درام را کاملاً تمیز کنید.
• گشتاور مناسب پیچ‌ها (Torque): پیچ‌های ضربه‌گیر باید با گشتاور مشخص شده توسط سازنده سفت شوند. سفت کردن بیش از حد یا کمتر از حد استاندارد، هر دو می‌توانند به ضربه‌گیر آسیب بزنند.
• بازرسی نهایی: پس از تعویض، ویبره دستگاه را برای چند دقیقه روشن کرده و عملکرد ضربه‌گیرهای جدید و عدم وجود لرزش غیرعادی را بررسی کنید.ضربه گیر غلطک CA25

به طور خلاصه، ضربه‌گیرهای غلتک CA25 قهرمانان گمنامی هستند که با جذب ارتعاشات مخرب، سلامت کل دستگاه و اپراتور را تضمین می‌کنند. بازرسی منظم و تعویض به موقع و کامل آن‌ها یک اقدام پیشگیرانه هوشمندانه و مقرون‌به‌صرفه است.