شافت پمپ هیدرولیک لودر کاترپیلار 920

بسیار عالی. انتخاب شما به یکی از لودرهای کلاسیک و بسیار بادوام کاترپیلار، یعنی مدل **920**، اشاره دارد. سیستم هیدرولیک این دستگاه، اگرچه به پیچیدگی بیل‌های مکانیکی مدرن نیست، اما قلب تپنده آن یعنی پمپ هیدرولیک و شافت آن، نقشی حیاتی در عملکرد دستگاه دارد.

بیایید به صورت تخصصی و جامع، شافت پمپ هیدرولیک لودر کاترپیلار 920 را تحلیل کنیم.

—شافت پمپ هیدرولیک لودر کاترپیلار 920

### **تحلیل جامع و فنی شافت پمپ هیدرولیک لودر کاترپیلار 920**

لودر چرخدار کاترپیلار مدل 920، برخلاف بیل‌های مکانیکی که از پمپ‌های پیستونی پیچیده استفاده می‌کنند، معمولاً به یک سیستم هیدرولیک ساده‌تر و بسیار قابل اعتماد متکی است که از **پمپ‌های دنده‌ای (Gear Pumps)** بهره می‌برد. این موضوع، طراحی و عملکرد شافت آن را کاملاً متفاوت می‌کند.

#### **۱. شناسایی پمپ و شافت در لودر کاترپیلار 920**

* **نوع پمپ:** لودر 920 (و مدل‌های هم‌عصر آن مانند 930) عمدتاً از **پمپ هیدرولیک دنده‌ای** استفاده می‌کند. این پمپ‌ها به دلیل ساختار ساده، دوام بالا و هزینه تعمیر و نگهداری پایین، برای کاربردهای لودر که نیاز به جریان ثابت (Fixed Displacement) دارند، ایده‌آل هستند.
* **پمپ دوگانه (Tandem Gear Pump):** در بسیاری از پیکربندی‌های لودر 920، از یک پمپ دنده‌ای دو طبقه یا دوگانه استفاده می‌شود.
* **بخش اول (بزرگتر):** برای تأمین روغن مورد نیاز جک‌های اصلی (بالابر و باکت).
* **بخش دوم (کوچکتر):** برای تأمین روغن سیستم فرمان (Steering System).
* **اتصال به موتور:** این پمپ مستقیماً به چرخ‌دنده‌های تایم (Timing Gears) در قسمت جلویی موتور دیزل کاترپilar (معمولاً مدل **3304**) متصل می‌شود. بنابراین، هیچ کوپلینگ لاستیکی مانند بیل‌های مکانیکی وجود ندارد.

**نکته کلیدی:** شافت پمپ در این مدل، یک **شافت دنده‌دار (Geared Shaft)** است که مستقیماً با سیستم تایمینگ موتور درگیر می‌شود.

#### **۲. ساختار و عملکرد شافت پمپ دنده‌ای**

شافت پمپ دنده‌ای در لودر 920 یک قطعه یکپارچه و بسیار مستحکم است که دو وظیفه اصلی دارد:

1. **دریافت نیرو از موتور:**
* **دنده محرک (Drive Gear):** یک سر شافت به شکل یک دنده ماشین‌کاری شده است. این دنده مستقیماً با یکی از دنده‌های واسط در مجموعه تایمینگ موتور دیزل درگیر می‌شود و نیروی چرخشی را از میل‌لنگ دریافت می‌کند.
* این نوع اتصال مستقیم، بسیار قابل اعتماد است اما هرگونه ناهماهنگی یا خرابی در دنده‌های تایم موتور می‌تواند مستقیماً به پمپ آسیب بزند.

2. **به حرکت درآوردن مکانیزم پمپ:**
* **بدنه اصلی شافت:** این شافت از داخل پوسته پمپ عبور کرده و روی آن، **دنده محرک داخلی پمپ (Internal Drive Gear)** قرار گرفته است.شافت پمپ هیدرولیک لودر کاترپیلار 920
* با چرخش شافت، این دنده داخلی، دنده هرزگرد (Idler Gear) را می‌چرخاند.
* عمل پمپاژ از طریق به دام انداختن روغن بین دندانه‌های این دو دنده و دیواره پوسته پمپ و انتقال آن از سمت ورودی (مکش) به سمت خروجی (فشار) انجام می‌شود.
* در پمپ‌های دوگانه، این شافت از بخش اول عبور کرده و دنده‌های بخش دوم (معمولاً پمپ فرمان) را نیز به حرکت در می‌آورد.

3. **یاتاقان‌بندی:**
* شافت توسط بوش‌های برنزی (Bronze Bushings) یا بلبرینگ‌های سوزنی (Needle Bearings) در داخل پوسته پمپ مهار می‌شود. این یاتاقان‌ها با خود روغن هیدرولیک روانکاری می‌شوند.

#### **۳. دلایل اصلی خرابی شافت پمپ لودر 920**

1. **خوردگی دنده محرک ورودی:**
* **شایع‌ترین علت:** خرابی یا سایش در دنده‌های تایمینگ موتور. اگر لقی (Backlash) بین دنده‌ها زیاد شود یا یکی از دنده‌ها آسیب ببیند، ضربات شدیدی به دنده ورودی شافت پمپ وارد شده و باعث لب‌پر شدن یا ساییده شدن آن می‌شود.
* در موارد نادر، خرابی بلبرینگ‌های میل‌لنگ یا میل‌بادامک موتور می‌تواند باعث ناهماهنگی دنده‌ها و خرابی شافت پمپ شود.

2. **شکستگی شافت (Shaft Fracture):**
* **فشار بیش از حد:** اگر شیر فشارشکن اصلی (Main Relief Valve) سیستم هیدرولیک گیر کند یا به اشتباه تنظیم شود، فشار در سیستم به شدت بالا می‌رود. این فشار نیروی مقاوم زیادی روی دنده‌های داخلی پمپ ایجاد کرده و می‌تواند باعث بریدن یا شکستن شافت (معمولاً در ضعیف‌ترین نقطه آن) شود.
* **کاویتاسیون شدید:** کار کردن طولانی مدت با روغن کم، روغن با ویسکوزیته نامناسب یا گرفتگی در فیلتر مکش، باعث ایجاد کاویتاسیون می‌شود. ضربات ناشی از این پدیده به مرور زمان شافت و دنده‌ها را تضعیف می‌کند.

3. **خرابی یاتاقان‌ها (بوش‌ها):**
* **آلودگی روغن:** این بزرگترین دشمن پمپ‌های دنده‌ای است. براده‌های فلزی یا ذرات ساینده در روغن، به سرعت بوش‌های برنزی را می‌خورند.
* خرابی بوش‌ها باعث لقی شافت می‌شود. این لقی اجازه می‌دهد تا نوک دنده‌های داخلی با پوسته آلومینیومی پمپ تماس پیدا کرده و آن را بخراشند. این اتفاق هم باعث افت شدید راندمان پمپ و هم تولید براده بیشتر می‌شود.

#### **۴. علائم خرابی شافت و پمپ**

* **صدای غیرعادی از جلوی موتور:** صدای زوزه یا ناله که با افزایش دور موتور تغییر می‌کند، می‌تواند نشانه خرابی دنده‌های تایم یا خود پمپ باشد.
* **کاهش قدرت و سرعت عملکرد جک‌ها و فرمان:** این علامت اصلی افت راندمان پمپ است که می‌تواند ناشی از خرابی شافت، بوش‌ها یا خود دنده‌ها باشد. دستگاه “تنبل” می‌شود.
* **داغ شدن بیش از حد روغن هیدرولیک:** پمپی که دچار سایش داخلی شده باشد، بخش زیادی از انرژی را به جای تولید جریان، به گرما تبدیل می‌کند.
* **قطع کامل هیدرولیک:** در صورت بریدن شافت، تمام عملکردهای هیدرولیک (هم جک‌ها و هم فرمان) به طور ناگهانی از کار می‌افتند.
* **وجود براده‌های آلومینیومی یا فولادی در فیلتر هیدرولیک.**شافت پمپ هیدرولیک لودر کاترپیلار 920

#### **۵. نکات کلیدی در تعویض**

1. **تشخیص دقیق علت:** قبل از تعویض پمپ، باید **دریچه تایمینگ موتور** باز شده و وضعیت تمام دنده‌های تایم به دقت بررسی شود. تعویض پمپ بدون رفع مشکل در دنده‌های تایم، منجر به خرابی مجدد پمپ جدید خواهد شد.
2. **تهیه قطعه صحیح:** شافت پمپ دنده‌ای به صورت جداگانه فروخته نمی‌شود. شما باید **مجموعه کامل پمپ هیدرولیک (Hydraulic Pump Group)** را تهیه کنید. به دلیل تنوع در مدل‌های 920، حتماً شماره سریال دستگاه (Serial Number) را برای تهیه پمپ صحیح در اختیار داشته باشید.
3. **استفاده از قطعات با کیفیت:** پمپ‌های کاترپیلار (چه اصلی و چه افترمارکت معتبر) از آلیاژهای بسیار باکیفیت ساخته می‌شوند. استفاده از پمپ‌های ارزان‌قیمت و بی‌نام و نشان، ریسک خرابی سریع و آسیب به سایر اجزای سیستم را به همراه دارد.
4. **تمیزکاری سیستم:** قبل از نصب پمپ جدید، تانک و فیلترهای هیدرولیک را تمیز یا تعویض کرده و روغن هیدرولیک نو با گرید توصیه‌شده توسط کاترپیلار ($CAT HYDO^{TM}$ Advanced) بریزید.

در مجموع، شافت پمپ لودر 920 یک قطعه مستحکم و یکپارچه با خود پمپ است. سلامت آن ارتباط مستقیمی با سلامت موتور و تمیزی روغن هیدرولیک دارد و تعویض آن معمولاً به صورت تعویض کل مجموعه پمپ انجام می‌شود.شافت پمپ هیدرولیک لودر کاترپیلار 920