حیاتی‌ترین اجزای پشتیبان در سیستم هیدرولیک بیل مکانیکی اشاره کردید. “شارژ پمپ” که با نام‌های پمپ سروو (Servo Pump) یا پمپ پایلوت (Pilot Pump) نیز شناخته می‌شود، نقش کلیدی در کنترل و عملکرد پمپ اصلی دارد.

در ادامه به صورت تخصصی و جامع، *شارژ پمپ مورد استفاده در بیل‌های مکانیکی* هیوندای سری 320 که از پمپ اصلی کاوازاکی مدل K3V180DT (یا مدل‌های مشابه مانند K3V140DT) استفاده می‌کنند، می‌پردازیم.شارژ پمپ بیل مکانیکی 320 هیوندا K3V180

شارژ پمپ (پمپ پایلوت/سروو) چیست؟

شارژ پمپ یک پمپ هیدرولیک کوچک‌تر و از نوع دنده‌ای خارجی (External Gear Pump) است که مستقیماً به انتهای پمپ اصلی دوبل (K3V180DT) متصل می‌شود و شافت خود را از آن می‌گیرد.

• وظیفه اصلی: این پمپ، “مغز متفکر” یا سیستم عصبی هیدرولیک دستگاه را تغذیه می‌کند. در حالی که پمپ اصلی (پیستونی) وظیفه تولید قدرت و جریان بالا برای حرکت جک‌ها و موتورها را دارد، شارژ پمپ یک جریان روغن با فشار ثابت و پایین‌تر (معمولاً در حدود 35 تا 45 بار یا 500-650 PSI) تولید می‌کند. این فشار که به فشار پایلوت (Pilot Pressure) معروف است، برای اهداف زیر استفاده می‌شود:

1. فعال کردن جوی‌استیک‌ها و پدال‌ها: فشاری که اپراتور هنگام حرکت دادن جوی‌استیک‌ها حس می‌کند و باعث ارسال سیگنال به بلوک شیر کنترل اصلی می‌شود، همین فشار پایلوت است.
2. کنترل رگلاتورهای پمپ اصلی: این مهم‌ترین نقش آن در ارتباط با پمپ اصلی است. فشار پایلوت به عنوان منبع تغذیه برای رگلاتورهای پمپ (مانند شیر EPR) عمل می‌کند. رگلاتورها با استفاده از این فشار، پیستون سروو را حرکت داده و زاویه سواش پلیت را کنترل می‌کنند. بدون فشار پایلوت، رگلاتور نمی‌تواند پمپ اصلی را کنترل کند.
3. فعال کردن شیرهای کنترلی: برای جابجا کردن اسپول‌های بزرگ در بلوک شیر کنترل اصلی (Main Control Valve)، به نیروی هیدرولیکی نیاز است. فشار پایلوت این نیرو را تأمین می‌کند.
4. آزاد کردن ترمز گردان (Swing Brake) و فعال کردن سایر سیستم‌های کنترلی جانبی.

به طور خلاصه، شارژ پمپ، قدرت لازم برای کنترل کردن قدرت عظیم پمپ اصلی را فراهم می‌کند.

مشخصات و محل قرارگیری در پمپ K3V180

• نوع: پمپ دنده‌ای خارجی (External Gear Pump).
• محل نصب: دقیقاً در پشت پمپ اصلی. اگر به مجموعه پمپ هیدرولیک نگاه کنید، ابتدا موتور دیزل، سپس پمپ اصلی دوبل K3V180DT و در انتهای این مجموعه، یک بلوک آلومینیومی کوچک‌تر که همان شارژ پمپ است، قرار دارد.
• نحوه کار: این پمپ ساختار ساده‌ای دارد؛ دو چرخدنده در یک پوسته درگیر هستند. با چرخش شافت، روغن از سمت ورودی (مکش) به فضای بین دنده‌ها و پوسته کشیده شده و از سمت خروجی (فشار) به بیرون هدایت می‌شود. این پمپ‌ها دبی ثابت دارند (متناسب با دور موتور) و یک شیر فشارشکن (Relief Valve) در مدار پایلوت، فشار آن را روی مقدار استاندارد ثابت نگه می‌دارد.

نمای شماتیک: موتور -> پمپ اصلی دوبل (K3V180) -> شارژ پمپ (پمپ دنده‌ای)

شارژ پمپ بیل مکانیکی 320 هیوندا* K3V180

علائم و دلایل خرابی شارژ پمپ

خرابی شارژ پمپ یا مدار پایلوت، هرچند به اندازه خرابی پمپ اصلی پرهزینه نیست، اما می‌تواند کل دستگاه را از کار بیندازد. علائم خرابی آن عبارتند از:

1. از کار افتادن کامل تمام عملگرها:

• شایع‌ترین علامت. دستگاه روشن می‌شود اما هیچ‌کدام از جوی‌استیک‌ها و اهرم‌ها کار نمی‌کنند. انگار دستگاه قفل کرده است. دلیل این است که فشار پایلوت برای جابجا کردن اسپول‌های شیر کنترل اصلی وجود ندارد.

2. ضعف یا کندی در شروع حرکت:

• اگر فشار پایلوت ضعیف باشد (مثلاً به دلیل فرسودگی داخلی پمپ)، پاسخ دستگاه به فرمان‌های اپراتور کند و با تأخیر خواهد بود.

3. عدم توانایی در کنترل دبی پمپ اصلی:

• چون رگلاتورهای پمپ اصلی برای تنظیم زاویه سواش پلیت به فشار پایلوت نیاز دارند، خرابی شارژ پمپ می‌تواند باعث شود پمپ اصلی در یک حالت (معمولاً حداقل دبی) گیر کند.

4. مشکل در سیستم گردان (Swing):

• فشار پایلوت برای آزاد کردن ترمز هیدرولیکی گردان نیز استفاده می‌شود. اگر این فشار وجود نداشته باشد، ترمز آزاد نشده و دستگاه نمی‌تواند بچرخد.

5. وجود براده‌های آلومینیومی در فیلتر هیدرولیک پایلوت:

• برخلاف پمپ اصلی که براده‌های برنجی و فولادی تولید می‌کند، خرابی شارژ پمپ (که پوسته آلومینیومی دارد) معمولاً با براده‌های نقره‌ای رنگ آلومینیوم در فیلتر پایلوت مشخص می‌شود.

دلایل اصلی خرابی:

• آلودگی روغن هیدرولیک: همانند پمپ اصلی، آلودگی باعث سایش چرخدنده‌ها و پوسته داخلی می‌شود.
• کاویتاسیون: نرسیدن روغن کافی به ورودی پمپ.
• پایان عمر مفید و استهلاک طبیعی.

توصیه‌های نگهداری و تعمیر

• تعویض فیلتر پایلوت: این فیلتر کوچک که در مسیر خروجی شارژ پمپ قرار دارد، بسیار مهم است. تعویض منظم آن طبق دستورالعمل سازنده، از ورود آلودگی به قطعات حساس مانند جوی‌استیک‌ها و رگلاتورها جلوگیری می‌کند.
• بررسی فشار پایلوت: در سرویس‌های دوره‌ای، یک تکنسین باید فشار مدار پایلوت را با گیج اندازه‌گیری کند تا از صحت عملکرد شارژ پمپ و شیر فشارشکن آن مطمئن شود. فشار باید در محدوده استاندارد کارخانه (مثلاً 40 بار) باشد.
• تعویض در صورت خرابی: شارژ پمپ‌ها معمولاً غیرقابل تعمیر هستند. به دلیل قیمت نسبتاً پایین و دقت مورد نیاز در ساخت، در صورت خرابی، کل واحد تعویض می‌شود.شارژ پمپ بیل مکانیکی 320 هیوندا K3V180
• اهمیت شستشوی سیستم: در صورت خرابی و تولید براده، قبل از نصب شارژ پمپ جدید، باید کل مدار پایلوت (شامل لوله‌ها، شیرها و رگلاتور) به دقت تمیز شود تا از آسیب به قطعه جدید جلوگیری گردد.

امیدوارم این توضیحات کامل، درک دقیقی از نقش و اهمیت “شارژ پمپ” در بیل مکانیکی هیوندای 320 به شما داده باشد.