یکی از حساس‌ترین و کلیدی‌ترین قطعات سیستم هیدرولیک بیل مکانیکی Doosan DX185W اشاره کردید: شارژ پمپ (Charge Pump).

بیایید این موضوع را به صورت کاملاً فنی، دقیق و با جزئیات کامل بررسی کنیم.

۱. شارژ پمپ چیست و چه وظیفه‌ای دارد؟

شارژ پمپ، که با نام‌های پمپ سروو (Servo Pump) یا پمپ پایلوت (Pilot Pump) نیز شناخته می‌شود، یک پمپ هیدرولیک کوچک و از نوع دنده‌ای (Gear Pump) است که وظیفه اصلی آن تأمین روغن با فشار پایین و کنترل شده برای دو مدار حیاتی در بیل مکانیکی است:

1. مدار کنترل پایلوت (Pilot Control Circuit):

• وقتی شما جوی‌استیک‌ها (لیورها) یا پدال‌های داخل کابین را حرکت می‌دهید، در واقع مستقیماً شیر اسپول اصلی و غول‌پیکر را حرکت نمی‌دهید. این کار به نیروی فیزیکی بسیار زیادی نیاز دارد.
• حرکت جوی‌استیک، یک شیر هیدرولیک کوچک در مسیر پایلوت را باز می‌کند. روغن تحت فشار که توسط شارژ پمپ تولید شده، از این شیر عبور کرده و به سمت دو سر شیر اسپول اصلی (Main Control Valve) هدایت می‌شود.
• این فشار روغن پایلوت است که نیروی لازم برای حرکت دادن اسپول‌های بزرگ را فراهم می‌کند و در نتیجه، مسیر روغن پرفشار از پمپ اصلی به سمت جک‌ها یا هیدروموتورها باز می‌شود.
• به عبارت ساده، شارژ پمپ به شما این امکان را می‌دهد که با نیروی انگشتان خود، جک‌های چند تنی و سیستم گردان دستگاه را با دقت بالا کنترل کنید.

2. تأمین روغن برای کنترل پمپ اصلی (Pump Regulation):

• پمپ‌های اصلی بیل‌های مکانیکی مدرن، از نوع پیستونی دبی متغیر (Variable Displacement Piston Pumps) هستند. این یعنی میزان خروجی روغن (دبی) آن‌ها بسته به نیاز سیستم تغییر می‌کند تا در مصرف سوخت صرفه‌جویی شود.
• مکانیزم تنظیم دبی این پمپ‌ها (که به آن رگولاتور می‌گویند) نیز با فشار روغن پایلوت که از شارژ پمپ می‌آید، کنترل می‌شود.

<p style=“text-align: center;”>

<img src=“https://i.imgur.com/vH977rU.png” alt=“شماتیک عملکرد شارژ پمپ و مدار پایلوت” width=“800”>

<br>

<em>تصویر ۱: شماتیک ساده‌ای از مدار پایلوت. شارژ پمپ (Pilot Pump) روغن را به جوی‌استیک‌ها می‌فرستد و خروجی جوی‌استیک‌ها، شیر کنترل اصلی (Main Control Valve) را فعال می‌کند.</em>

</p>

۲. محل قرارگیری شارژ پمپ در Doosan DX185W

شارژ پمپ یک قطعه مستقل و جداگانه نیست. در بیل مکانیکی دوسان DX185W (و اکثر بیل‌های مکانیکی دیگر)، شارژ پمپ به صورت فیزیکی به انتهای پمپ هیدرولیک اصلی (Main Hydraulic Pump) کوپل شده و توسط همان شفت ورودی که از موتور نیرو می‌گیرد، به حرکت در می‌آید.

• محل دقیق: اگر درب محفظه پمپ‌ها (پشت کابین) را باز کنید، مجموعه پمپ اصلی را خواهید دید. پمپ اصلی یک واحد بزرگ و دوقلو (Tandem Pump) است. شارژ پمپ به صورت یک بلوک کوچک‌تر در انتهای این مجموعه پیچ شده است.
• شناسایی: معمولاً کوچکترین پمپ در کل مجموعه است و چندین شلنگ نازک (شلنگ‌های پایلوت) به آن متصل شده است.

<p style-=“text-align: center;”>

<img src=“https://i.imgur.com/e5cR59d.jpg” alt=“محل قرارگیری شارژ پمپ در انتهای پمپ اصلی” width=“700”>

<br>

<em>تصویر ۲: نمونه‌ای از پمپ هیدرولیک اصلی دوقلو. شارژ پمپ (مشخص شده با کادر قرمز) به انتهای این مجموعه متصل است.</em>

</p>

۳. مشخصات فنی و شماره قطعه (Part Number)

شناسایی شارژ پمپ صحیح نیازمند دقت است، زیرا مستقیماً به مدل پمپ اصلی بستگی دارد.

• مدل دستگاه: Doosan DX185W

• شماره سریال دستگاه: بسیار مهم است، زیرا ممکن است پمپ اصلی در سری‌های مختلف تولید، متفاوت باشد.

• مدل پمپ اصلی: بیل DX185W معمولاً از پمپ‌های اصلی ساخت Rexroth یا Kawasaki استفاده می‌کند. شارژ پمپ نیز باید با همان برند و مدل سازگار باشد.

• شماره فنی (Part Number):

• شارژ پمپ به تنهایی یک شماره فنی مجزا دارد. به عنوان مثال، کدی شبیه به K1006114A یا 401-00454 می‌تواند شماره فنی این قطعه باشد.

• مهم: این شماره‌ها صرفاً جهت راهنمایی هستند. استعلام دقیق و نهایی باید حتماً با ارائه شماره سریال دستگاه به فروشنده معتبر قطعات دوسان انجام شود.

۴. علائم خرابی یا ضعف شارژ پمپ

خرابی شارژ پمپ یکی از شایع‌ترین دلایل مشکلات عملکردی در بیل‌های مکانیکی است. از آنجایی که این پمپ “سیستم عصبی” هیدرولیک را تغذیه می‌کند، خرابی آن علائم گسترده‌ای دارد:

1. کند شدن تمامی حرکات دستگاه:

• از آنجایی که فشار پایلوت برای فعال کردن اسپول‌های اصلی ضعیف است، اسپول‌ها به طور کامل یا با سرعت کافی باز نمی‌شوند. در نتیجه، تمام حرکات دستگاه (بالابر، استیک، باکت، گردان و حرکت) به طور یکسان کند و تنبل می‌شوند. این اصلی‌ترین علامت است.

2. از کار افتادن کامل کنترل‌ها:

• در صورت خرابی کامل شارژ پمپ، هیچ فشار پایلوتی وجود نخواهد داشت و با حرکت دادن جوی‌استیک‌ها، هیچ اتفاقی نمی‌افتد. دستگاه روشن است اما به هیچ یک از فرامین هیدرولیکی پاسخ نمی‌دهد.

3. سفت شدن جوی‌استیک‌ها:

• در برخی مدل‌ها، عملکرد جوی‌استیک‌ها نیز به فشار پایلوت وابسته است و ضعف این فشار می‌تواند باعث سفت شدن و سختی حرکت آن‌ها شود.

4. کدهای خطا در مانیتور:

• سیستم کنترل الکترونیکی دستگاه (e-EPOS) دارای سنسور فشار در مدار پایلوت است. اگر فشار پایلوت از حد معینی کمتر شود، کد خطا مربوط به “فشار پایین پایلوت” (Low Pilot Pressure) روی مانیتور نمایش داده می‌شود.

5. گرم شدن بیش از حد روغن هیدرولیک:

• یک پمپ فرسوده به جای پمپاژ، روغن را در داخل خود به شدت به هم می‌زند (نشتی داخلی بالا) که این امر باعث تولید حرارت شدید و بالا رفتن دمای روغن هیدرولیک می‌شود.

نحوه تست:

یک تعمیرکار ماهر می‌تواند با اتصال یک فشارسنج به پورت تست مدار پایلوت، فشار تولیدی توسط شارژ پمپ را اندازه‌گیری کند. این فشار معمولاً باید در محدوده‌ای مشخص (مثلاً $35-40$ بار یا $500-580$ PSI) باشد. اگر فشار اندازه‌گیری شده بسیار کمتر از این مقدار باشد، شارژ پمپ معیوب است و باید تعویض شود.

نکته مهم: قبل از محکوم کردن شارژ پمپ، حتماً از تمیز بودن فیلتر پایلوت (یک فیلتر کوچک در مسیر خروجی شارژ پمپ) و سلامت شیر اطمینان مدار پایلوت (Pilot Relief Valve) اطمینان حاصل کنید. گاهی مشکل از این قطعات ارزان‌تر است.