در مورد “سوپاپ زیر لیور بیل مکانیکی ولوو” یک موضوع بسیار مهم و فنی است. این قطعه که به آن شیر پایلوت یا ولو پایلوت (Pilot Valve) گفته می‌شود، قلب سیستم کنترل هیدرولیک بیل مکانیکی است. این شیر، دستورات اپراتور را از طریق لیورها (جوی استیک‌ها) به سیگنال‌های هیدرولیکی کم‌فشار تبدیل می‌کند تا بتواند اسپول‌های شیر کنترل اصلی (Main Control Valve) را به حرکت درآورد.

در ادامه یک راهنمای بسیار کامل و جامع در مورد این قطعه کلیدی ارائه می‌شود.سوپاپ زیر لیور بیل مکانیکی ولوو

۱. ولو پایلوت (Pilot Valve) چیست و دقیقاً کجاست؟

ولو پایلوت (که در ایران به آن “ولو زیر لیور”، “شیر فرمان”، “جوی استیک ولو” یا “شیر دستی” هم می‌گویند) یک مجموعه شیر هیدرولیکی دقیق است که مستقیماً در زیر جوی استیک‌های چپ و راست در کابین اپراتور نصب می‌شود.

• مکان: وقتی شما پوشش‌های کنسول چپ و راست خود را در کابین باز کنید، مستقیماً در زیر هر لیور، یک بلوک فلزی با چندین شیلنگ هیدرولیکی متصل به آن را خواهید دید. این بلوک همان ولو پایلوت است.
• تعداد: هر بیل مکانیکی ولوو دارای دو عدد ولو پایلوت است: یکی برای لیور سمت راست و دیگری برای لیور سمت چپ.

۲. وظیفه و نحوه عملکرد ولو پایلوت

کار این شیر، تبدیل حرکات فیزیکی دست اپراتور به فرمان‌های هیدرولیکی دقیق است.

فرایند عملکرد به زبان ساده:

1. آماده به کار (Standby): وقتی اپراتور اهرم قفل ایمنی (Safety Lock Lever) را پایین می‌آورد، یک سیگنال الکتریکی یا هیدرولیکی، روغن پایلوت (با فشار کم، معمولاً حدود $30-40\text{ Bar}$ یا $450-600\text{ PSI}$) را به ورودی ولوهای پایلوت می‌رساند. اما تا زمانی که لیور حرکت نکرده، این روغن به جایی نمی‌رود.
2. حرکت لیور: وقتی اپراتور لیور را به یک جهت (مثلاً جلو) حرکت می‌دهد، این حرکت فیزیکی یک پلانجر (Plunger) یا اسپول (Spool) کوچک را در داخل ولو پایلوت به پایین فشار می‌دهد.سوپاپ زیر لیور بیل مکانیکی ولوو
3. ایجاد فشار پایلوت: این پلانجر، یک مسیر عبور روغن را باز می‌کند. روغن پایلوت از این مسیر عبور کرده و فشار آن به صورت متناسب (Proportional) با میزان حرکت لیور تنظیم می‌شود. یعنی هرچه لیور را بیشتر فشار دهید، فشار روغن خروجی از آن پورت بیشتر می‌شود.
4. ارسال فرمان به شیر کنترل اصلی: این روغن کم‌فشارِ کنترل‌شده، از طریق شیلنگ‌های نازک پایلوت، به سمت شیر کنترل اصلی (Main Control Valve – MCV) که معمولاً در پشت کابین یا کنار موتور قرار دارد، ارسال می‌شود.
5. فعال‌سازی عملگر اصلی: فشار روغن پایلوت، اسپول مربوط به آن عملکرد (مثلاً اسپول بوم) را در داخل شیر کنترل اصلی جابجا می‌کند. این جابجایی، مسیر روغن پرفشار پمپ اصلی را به سمت جک‌های هیدرولیکی (مثلاً جک‌های بوم) باز می‌کند و در نتیجه بوم بیل حرکت می‌کند.

خلاصه: لیور -> ولو پایلوت -> فشار پایلوت -> شیر کنترل اصلی -> فشار اصلی -> حرکت جک

۳. اجزای داخلی یک ولو پایلوت (Volvo PPC Valve)

یک ولو پایلوت از اجزای دقیقی تشکیل شده است. برای مثال، برای یک لیور که چهار حرکت را کنترل می‌کند (جلو، عقب، چپ، راست)، اجزای زیر وجود دارد:

• بدنه شیر (Valve Body): بلوک اصلی که تمام قطعات در آن قرار دارند.
• پلانجرها یا میله‌های فشاری (Push Rods): مستقیماً با انتهای لیور در تماس هستند.
• صفحه لغزنده (Swash Plate/Sliding Plate): حرکت لیور را به پلانجرها منتقل می‌کند.
• فنرها (Springs): وظیفه بازگرداندن پلانجرها و لیور به حالت خنثی (مرکز) را بر عهده دارند.
• اسپول‌های پایلوت (Pilot Spools): قطعات متحرک اصلی که مسیر روغن را باز و بسته می‌کنند.
• اورینگ و سیل (O-rings and Seals): برای آب‌بندی مسیرهای مختلف روغن و جلوگیری از نشتی داخلی و خارجی.

۴. علائم خرابی ولو پایلوت در بیل ولوو

خرابی این قطعه مستقیماً بر روی کنترل و دقت بیل مکانیکی تأثیر می‌گذارد. شایع‌ترین علائم عبارتند از:

1. تأخیر در عملکرد (Delayed Response): شما لیور را حرکت می‌دهید اما حرکت جک‌ها با تأخیر شروع می‌شود. این می‌تواند به دلیل نشتی داخلی یا گرفتگی در شیر باشد.
2. عملکرد خود به خودی یا دریفت (Drifting): یکی از عملگرها (مثلاً بوم یا استیک) بدون اینکه اپراتور لیور را حرکت دهد، به آرامی حرکت می‌کند یا پایین می‌آید. این مشکل به دلیل عدم بازگشت کامل اسپول پایلوت به حالت خنثی و ارسال یک سیگنال فشار پایلوت ضعیف و دائمی است.
3. سفتی بیش از حد لیورها: اگر حرکت دادن لیورها سخت و سفت شده باشد، ممکن است به دلیل مشکل مکانیکی در داخل ولو (مانند شکستگی فنر یا گیر کردن پلانجر) باشد.
4. عملکرد ناگهانی و غیرقابل کنترل (Jerky Operation): حرکت جک‌ها نرم و یکنواخت نیست و به صورت پرشی یا ناگهانی انجام می‌شود. این به دلیل عدم کنترل متناسب فشار پایلوت است.
5. نشتی روغن هیدرولیک: مشاهده روغن هیدرولیک در زیر لیورها یا روی کفپوش کابین، نشانه واضحی از خرابی سیل‌ها و اورینگ‌های داخلی ولو پایلوت است.
6. عدم عملکرد یک یا چند جهت: برای مثال، لیور به جلو کار می‌کند اما به عقب هیچ عکس‌العملی ندارد. این به معنی خرابی کامل یک بخش از ولو پایلوت است.سوپاپ زیر لیور بیل مکانیکی ولوو

۵. عیب‌یابی و تعمیر

عیب‌یابی این قطعه نیازمند تخصص و ابزار دقیق است.

• تست فشار پایلوت: اولین قدم، اندازه‌گیری فشار خروجی از پورت‌های مختلف ولو پایلوت با استفاده از گیج فشار سنج (Pressure Gauge) است. تعمیرکار شیلنگ مربوط به عملکرد معیوب را باز کرده و گیج را متصل می‌کند. سپس با حرکت دادن لیور، میزان فشار و نحوه تغییر آن را بررسی می‌کند.

• فشار نرمال پایلوت در حالت خنثی: $0\text{ Bar}$

• فشار نرمال پایلوت در حالت تمام کورس: حدود $35-40\text{ Bar}$ (بسته به مدل دقیق دستگاه)

• تعمیر:

• تعویض کیت لوازم (Seal Kit): در اکثر موارد، به خصوص در صورت نشتی، مشکل با تعویض کیت کامل اورینگ‌ها، سیل‌ها و گاهی فنرها برطرف می‌شود. این کیت‌ها توسط ولوو یا شرکت‌های معتبر افترمارکت عرضه می‌شوند.

• تعویض کامل ولو: اگر بدنه ولو ترک خورده باشد، اسپول‌ها ساییده شده باشند یا آسیب مکانیکی جدی دیده باشد، تعمیر آن مقرون به صرفه نیست و کل مجموعه ولو پایلوت باید تعویض شود.

۶. پارت نامبر (Part Number)

برای تهیه قطعه صحیح (چه کیت لوازم و چه خود ولو)، شما حتماً به مدل دقیق بیل مکانیکی و شماره سریال آن (PIN/Serial Number) نیاز دارید. پارت نامبر ولو پایلوت برای مدل‌های مختلف ولوو متفاوت است.

• مثال برای مدل Volvo EC210B:
• ولو پایلوت سمت راست (بوم و باکت): VOE14514332
• ولو پایلوت سمت چپ (گردان و استیک): VOE14514333

توجه: این شماره‌ها صرفاً یک مثال هستند. برای دستگاه خود حتماً از کاتالوگ قطعات مربوطه استفاده کنید.

امیدوارم این راهنمای جامع به شما در درک کامل عملکرد، مشکلات و تعمیرات “سوپاپ زیر لیور” کمک کرده باشد. اگر مدل دقیق بیل مکانیکی خود را ذکر کنید، می‌توان اطلاعات دقیق‌تری ارائه داد.سوپاپ زیر لیور بیل مکانیکی ولوو