یکی از پرکاربردترین لودرهای موجود در بازار ایران، یعنی لودر لیوگانگ مدل LG956 (که به مدل ZL50 هم بسیار نزدیک است) می‌باشد.

اصطلاح “دنده سر پلوس” که به درستی استفاده کرده‌اید، دقیقاً به دنده خورشیدی (Sun Gear) اشاره دارد که بخش مرکزی سیستم فاینال درایو (Final Drive) یا کاهنده نهایی چرخ (Hub Reduction) این لودر است.

در ادامه، توضیحات جامع و دقیقی در مورد این قطعه برای لودر لیوگانگ LG956 ارائه می‌شود.دنده سر پلوس چرخ لودر لیوگانگ LG956

1. مشخصات فنی و ساختار دنده خورشیدی لودر LG956

• نام فنی: دنده خورشیدی / Sun Gear
• محل قرارگیری: مرکز مجموعه دنده سیاره‌ای (شامل دنده‌های هرزگرد، کریر و رینگر) در داخل توپی چرخ (Wheel Hub).
• نحوه عملکرد: شفت پلوس (Axle Shaft) که از دیفرانسیل نیروی دورانی را منتقل می‌کند، از طریق هزارخاری‌های انتهای خود، مستقیماً با هزارخاری‌های داخلی دنده خورشیدی درگیر می‌شود. این دنده، نیرو را به عنوان ورودی اصلی به کل مجموعه فاینال درایو منتقل می‌کند.
• اهمیت: این قطعه اولین دریافت‌کننده نیرو از پلوس است و به همین دلیل تحت تنش بسیار بالایی قرار دارد. سلامت آن برای عملکرد کل سیستم حیاتی است.

نکته مهم در مورد لودرهای چینی (لیوگانگ، XCMG و …):

برخلاف برندهایی مانند ولوو یا کاترپیلار که طراحی‌های منحصر به فرد دارند، بسیاری از لودرهای چینی از جمله لیوگانگ LG956 از اکسل‌های تولید شرکت‌های تخصصی چینی مانند Meritor یا ZF (تحت لیسانس یا طرح) استفاده می‌کنند. این یک مزیت است، زیرا قطعات آن‌ها اغلب با قطعات سایر لودرهای هم‌رده چینی (مانند ZL50) مشترک و قابل تعویض است.دنده سر پلوس چرخ لودر لیوگانگ LG956

2. علائم و دلایل خرابی دنده خورشیدی در لودر LG956

علائم و دلایل خرابی این قطعه در لودر لیوگانگ مشابه سایر لودرهاست اما با توجه به شرایط کاری این دستگاه‌ها در ایران، برخی دلایل شایع‌تر هستند:

علائم خرابی:

1. صدای غیرعادی از چرخ: شایع‌ترین علامت. صدای “تق تق” شدید در هنگام دور زدن یا حرکت، صدای “خرخر” یا سایش آهن روی آهن در حین حرکت مستقیم، یا صدای زوزه کشیدن.
2. قفل کردن چرخ: شکستن کامل دندانه‌های دنده خورشیدی یا یکی از هرزگردها (سیاره‌ای‌ها) می‌تواند باعث قفل شدن ناگهانی چرخ شود.
3. کاهش محسوس قدرت: اگر دندانه‌ها به شدت ساییده شوند، دستگاه در حرکت در شیب یا فشار آوردن به دپوی مصالح، قدرت کمتری خواهد داشت.
4. وجود براده فلز در واسکازین چرخ: قطعی‌ترین نشانه تشخیصی. هنگام تعویض یا بازدید روغن هاب (توپی)، اگر در پلاگین تخلیه (پیچ تخلیه آهنربایی) یا در خود روغن، براده‌های فلزی براق مشاهده کردید، سیستم فاینال درایو دچار مشکل جدی شده است.

دلایل اصلی خرابی (به ترتیب اهمیت در لودر LG956):

1. مشکلات روغن (مهم‌ترین و شایع‌ترین):

• عدم تعویض به موقع روغن: بسیاری از اپراتورها از تعویض روغن واسکازین چهار چرخ (فاینال درایو) غافل می‌شوند. این روغن باید طبق دستورالعمل (معمولاً هر 500 تا 1000 ساعت بسته به شرایط کاری) تعویض شود.
• سطح پایین روغن: نشت روغن از کاسه نمد چرخ (Wheel Seal) و پایین آمدن سطح آن، باعث کارکرد خشک و سوختن دنده‌ها می‌شود.
• کیفیت نامناسب روغن: استفاده از واسکازین‌های ارزان‌قیمت و فاقد افزودنی‌های فشار بالا (Extreme Pressure – EP) باعث سایش سریع دندانه‌ها تحت بار سنگین می‌شود. برای این لودرها معمولاً از واسکازین با گرید $85W-140$ یا $80W-90$ کلاس GL-5 استفاده می‌شود.

2. خرابی بلبرینگ هرزگردها: در داخل هر دنده سیاره‌ای (هرزگرد)، یک بلبرینگ سوزنی (Needle Bearing) وجود دارد. خراب شدن این بلبرینگ‌ها باعث لقی هرزگرد و برخورد نامنظم آن با دنده خورشیدی و رینگر شده و کل مجموعه را از بین می‌برد. اغلب اوقات، خرابی از همین بلبرینگ‌های کوچک شروع می‌شود.
3. فشار کاری بیش از حد: استفاده از دستگاه برای کارهایی فراتر از ظرفیت طراحی آن (Overloading) یا ضربه‌های ناگهانی (مثلاً برخورد شدید چرخ با مانع) می‌تواند باعث شکستن آنی دندانه‌ها شود.دنده سر پلوس چرخ لودر لیوگانگ LG956

3. نکات مهم برای تعمیر و تعویض

• بازرسی کامل مجموعه: اگر دنده خورشیدی خراب شده است، هرگز فقط همین یک قطعه را تعویض نکنید! به احتمال قریب به یقین، دنده‌های سیاره‌ای (هرزگردها) و بلبرینگ‌های سوزنی آن‌ها نیز آسیب دیده‌اند. حتماً باید کل مجموعه دنده سیاره‌ای باز، شسته و تک‌تک قطعات (خورشیدی، 3 یا 4 عدد هرزگرد، کریر یا قفسه، رینگر و بلبرینگ‌ها) به دقت بررسی شوند.
• تعویض کیت کامل: بهترین و مطمئن‌ترین روش، تعویض “کیت کامل فاینال درایو” است که شامل دنده خورشیدی، مجموعه هرزگردها با بلبرینگ و گاهی واشرها و پین‌ها می‌شود. این کار هزینه اولیه بیشتری دارد اما از خرابی مجدد در کوتاه‌مدت جلوگیری می‌کند.
• استفاده از قطعات باکیفیت: برای لودرهای چینی، برندهای معتبر قطعات افترمارکت با کیفیت‌های مختلف در بازار وجود دارد. سعی کنید از فروشندگان معتبر خرید کنید که قطعاتی با آلیاژ و عملیات حرارتی مناسب (سخت‌کاری) ارائه می‌دهند.
• شستشوی کامل پوسته: قبل از مونتاژ قطعات جدید، باید پوسته توپی چرخ و داخل رینگر به طور کامل با گازوئیل شسته شود تا تمام براده‌های فلزی از سیستم خارج شوند. باقی ماندن حتی یک براده کوچک می‌تواند قطعات نو را به سرعت خراب کند.
• روغن‌کاری اولیه: هنگام مونتاژ، تمام دنده‌ها و بلبرینگ‌ها را به واسکازین آغشته کنید تا در لحظات اولیه شروع به کار، خشک کار نکنند.

نتیجه‌گیری:

دنده سر پلوس (خورشیدی) لودر LG956 یک قطعه مصرفی اما بسیار حیاتی است. طول عمر آن ارتباط مستقیمی با نگهداری صحیح، به خصوص مدیریت روغن فاینال درایو، دارد. در صورت خرابی، یک بازرسی و تعمیر اساسی و کامل، بسیار بهتر از تعویض یک قطعه به تنهایی است تا از هزینه‌های تکراری و خواب دستگاه جلوگیری شود.دنده سر پلوس چرخ لودر لیوگانگ LG956