وربوشارژ یکی از پرفروش‌ترین و شناخته‌شده‌ترین کامیونت‌های میان‌وزن در بازار ایران می‌رویم: کامیونت الوند ۸ تن.

این کامیونت که در واقع محصولی بر پایه پلتفرم Foton Aumark است، به دلیل استهلاک معقول و قدرت مناسب، جایگاه ویژه‌ای در حمل و نقل بین شهری و توزیع کالاهای سنگین‌تر پیدا کرده است. تحلیل توربوشارژ آن به درک راز قدرت و عملکرد این پیشرانه محبوب کمک می‌کند.

تحلیل جامع توربوشارژ کامل کامیونت الوند ۸ تن

کامیونت الوند ۸ تن (و همچنین مدل ۶ تن آن) از یک پیشرانه بسیار معروف و امتحان پس‌داده استفاده می‌کند که قلب تپنده بسیاری از خودروهای تجاری در سراسر جهان است.توربوشارژ کامیونت الوند 8 تن

۱. مشخصات موتور و نوع توربوشارژ

• موتور: این کامیونت به موتور دیزلی ساخت شرکت معظم Cummins (کامنز یا کمنز) مجهز است.

• کد موتور: Cummins ISF3.8s. این موتور یکی از اعضای خانواده موتورهای سری ISF کامینز است که برای کاربردهای سبک و متوسط (Light and Medium-Duty) طراحی شده‌اند.

• مشخصات: این یک موتور 4 سیلندر خطی با حجم 3.8 لیتر (3760 سی‌سی) است. این پیشرانه از سیستم تزریق سوخت پیشرفته کامان ریل (Common Rail) ساخت شرکت Bosch بهره می‌برد که دقت پاشش سوخت و راندمان احتراق را به شدت بالا می‌برد.

• قدرت: بسته به سال تولید و کالیبراسیون ECU، این موتور توانی در حدود 155 اسب بخار (در دور 2600 RPM) و گشتاور بسیار خوبی در حدود 500 نیوتن‌متر (در بازه دور 1200 تا 1900 RPM) تولید می‌کند.

• سیستم تنفس: موتور کامینز ISF3.8 به صورت استاندارد از یک سیستم توربوشارژ و اینترکولر بسیار کارآمد استفاده می‌کند.

• نوع توربوشارژ: این موتور از یک توربوشارژ پیشرفته ساخت شرکت Holset (که زیرمجموعه خود شرکت کامینز است) استفاده می‌کند.

• مدل توربوشارژ: مدل‌های رایج توربوشارژ برای این موتور از سری Holset HE200WG یا مدل‌های مشابه آن هستند.

• ویژگی کلیدی: این توربوشارژ از نوع وست‌گیت‌دار (Wastegated) است. Holset این توربوها را به طور اختصاصی برای موتورهای کامینز طراحی می‌کند تا یکپارچگی و هماهنگی کاملی بین موتور و سیستم پرخوران وجود داشته باشد. نتیجه این هماهنگی، تولید گشتاور بالا در دورهای بسیار پایین و یک منحنی گشتاور تقریباً تخت است که برای حمل بارهای سنگین ایده‌آل است.توربوشارژ کامیونت الوند 8 تن

۲. وظیفه و اهمیت توربوشارژ در الوند ۸ تن

1. گشتاور فوق‌العاده از حجم کم: تولید گشتاور $500$ نیوتن‌متری از یک موتور تنها $3.8$ لیتری، یک شاهکار مهندسی است که مستقیماً به لطف توربوشارژر کارآمد Holset به دست آمده است. این گشتاور بالا و در دسترس بودن آن از دور $1200$ RPM به کامیونت الوند اجازه می‌دهد تا با بارهای سنگین به راحتی از حالت سکون شروع به حرکت کرده و در سربالایی‌ها کشش فوق‌العاده‌ای داشته باشد.
2. بهره‌وری سوخت (Fuel Economy): ترکیب سیستم کامان ریل بوش و توربوشارژر Holset باعث می‌شود احتراق در بهینه‌ترین حالت ممکن صورت گیرد. این امر منجر به مصرف سوخت رقابتی و کاهش هزینه‌های عملیاتی برای مالک خودرو می‌شود.
3. دوام و قابلیت اطمینان: کامینز و هولست به ساخت محصولات جان‌سخت و بادوام مشهور هستند. توربوشارژر به کار رفته در این موتور طوری طراحی شده که فشارهای کاری مداوم و شرایط سخت حمل بار را به خوبی تحمل کند.
4. کاهش آلایندگی: با تأمین هوای فشرده و کافی برای احتراق کامل، توربوشارژر نقش کلیدی در کاهش انتشار ذرات معلق (دود سیاه) و سایر آلاینده‌ها ایفا می‌کند و به موتور کمک می‌کند تا استانداردهای آلایندگی یورو 4 و یورو 5 را پاس کند.

۳. ساختار و اجزای توربوشارژ کامل الوند (Holset HE200WG)

ساختار این توربوشارژ بسیار مستحکم و برای کار سنگین طراحی شده است:

1. پوسته توربین (Turbine Housing): ساخته شده از چدن آلیاژی با مقاومت حرارتی بالا برای تحمل دمای گازهای خروجی اگزوز. دریچه وست‌گیت درون این پوسته تعبیه شده است.
2. پوسته کمپرسور (Compressor Housing): از جنس آلومینیوم با طراحی بهینه برای فشرده‌سازی حداکثری هوا.
3. کارتریج (CHRA):

• مجموعه دوار مرکزی که قلب تپنده توربو است.
• روانکاری و خنک‌کاری: این توربوشارژر نیز همانند نمونه‌های مدرن، از سیستم خنک‌کاری دوگانه بهره می‌برد. یاتاقان‌های آن با روغن موتور روانکاری می‌شوند و هوزینگ مرکزی آن توسط آب (مایع خنک‌کننده موتور) خنک می‌شود. وجود لوله‌های ورودی و خروجی آب روی بدنه توربو، مشخصه این سیستم است که عمر قطعه را به شدت افزایش می‌دهد.

4. عملگر وست‌گیت (Wastegate Actuator): یک عملگر پنوماتیکی (بادی) که مستقیماً به فشار خروجی از کمپرسور حساس است و با باز کردن یک دریچه کنارگذر، از بالا رفتن بیش از حد فشار بوست جلوگیری کرده و آن را در محدوده امن و بهینه موتور ($\approx 1.5-1.8$ بار) نگه می‌دارد.

۴. علائم خرابی احتمالی توربوشارژ در الوند ۸ تن

1. کاهش محسوس کشش و توان: کامیون دیگر “جان” ندارد، به خصوص در سینه‌کش جاده‌ها و هنگام شتاب‌گیری.
2. دود آبی یا خاکستری-آبی از اگزوز: علامت کلاسیک روغن‌سوزی توربو. روغن از طریق آب‌بندهای داخلی توربو به سمت توربین (اگزوز) نشت می‌کند.
3. صدای زوزه یا سوت غیرعادی و بلند: نشان‌دهنده عدم تعادل در شفت، خرابی یاتاقان‌ها یا برخورد پره‌ها با پوسته. این یک علامت خطر جدی است.
4. کاهش سطح روغن موتور بدون نشتی خارجی: توربوشارژر در حال مصرف روغن موتور است.
5. وجود روغن در سیستم اینترکولر: نشت روغن از سمت کمپرسور که پس از باز کردن لوله‌های اینترکولر مشخص می‌شود.
6. روشن شدن چراغ چک موتور: ECU موتور کامینز بسیار هوشمند است. اگر سنسور فشار منیفولد (MAP Sensor) تشخیص دهد که فشار بوست از حد انتظار کمتر یا بیشتر است، کد خطا ثبت کرده و چراغ چک را روشن می‌کند.

۵. نکات کلیدی نگهداری و پیشگیری

• روغن، روغن و باز هم روغن: از روغن موتور با گرید و استاندارد کیفی توصیه شده توسط کامینز (مانند API CJ-4 یا بالاتر) استفاده کنید. تعویض منظم روغن و فیلتر آن، حیاتی‌ترین اقدام برای سلامت توربوشارژ است.
• تمیزی فیلتر هوا: فیلتر هوای موتور کامینز باید به طور منظم بازدید و در صورت نیاز تعویض شود. ورود گرد و خاک به توربوشارژر، قاتل پره‌های کمپرسور است.
• قانون طلایی “گرم کردن و سرد کردن”:
• گرم کردن: اجازه دهید موتور چند دقیقه درجا کار کند تا روغن به دمای مناسب برسد، سپس حرکت کنید.
• سرد کردن: مهم‌ترین نکته، پس از یک مسیر طولانی یا کار سنگین، حتماً اجازه دهید موتور 2 تا 3 دقیقه درجا کار کند تا دمای توربوشارژر به آرامی پایین بیاید. خاموش کردن ناگهانی موتور داغ، به پدیده “کک شدن” روغن در یاتاقان‌ها و خرابی زودرس توربو منجر می‌شود.
• بررسی دوره‌ای: نشتی‌های احتمالی روغن، آب یا هوا را در اطراف توربو و لوله‌های متصل به آن به صورت چشمی بررسی کنید.

نتیجه‌گیری

توربوشارژ کامل کامیونت الوند ۸ تن (کامینز ISF3.8)، یک قطعه مهندسی شده توسط Holset است که به طور اختصاصی برای هماهنگی با موتور کامینز ساخته شده است. این قطعه کلید اصلی دستیابی به گشتاور فوق‌العاده بالا در دور پایین، راندمان عالی و دوام بالا در این کامیونت محبوب است. نگهداری صحیح از آن، به ویژه از طریق استفاده از روغن باکیفیت و رعایت اصول سرد کردن، تضمین‌کننده عملکرد بی‌نقص و طولانی‌مدت این قلب تپنده قدرتمند خواهد بود.