واشر سر سیلندر لودر ولوو 4500

بسیار عالی. شما به سراغ یکی از حیاتی‌ترین و حساس‌ترین قطعات در یک لودر کلاسیک و بسیار پرقدرت رفته‌اید. لودر ولوو 4500 یک ماشین افسانه‌ای و بادوام است که قلب تپنده آن معمولاً موتور **Volvo TD 60** می‌باشد. تحلیل واشر سرسیلندر این دستگاه نیازمند دقت فنی بالایی است، زیرا تعویض آن یک تعمیر اساسی موتور محسوب می‌شود.واشر سر سیلندر لودر ولوو 4500

در ادامه، تحلیل کامل و جامعی از این قطعه ارائه می‌شود.

—

### **بخش ۱: شناسایی قطعه و مشخصات فنی**

* **نام فنی:** Cylinder Head Gasket
* **نام فارسی:** واشر سرسیلندر
* **ماشین مربوطه:** لودر چرخ لاستیکی ولوو 4500 (Volvo Wheel Loader 4500)
* **موتور اصلی:** **Volvo TD 60** (در نسخه‌های مختلف مانند A, B, یا C). این یک موتور ۶ سیلندر خطی توربوشارژ است که به دوام و گشتاور بالا شهرت دارد.
* **شماره فنی (Part Number):** به دلیل قدیمی بودن دستگاه و وجود نسخه‌های مختلف از موتور TD 60، ارائه یک شماره فنی قطعی بدون داشتن **شماره سریال دقیق موتور** غیرممکن است. با این حال، شماره‌هایی مانند **466795** یا **479361** به عنوان نمونه‌هایی برای این سری موتورها شناخته می‌شوند. **تأکید می‌شود: خرید قطعه فقط باید با استعلام از طریق شماره سریال موتور انجام شود.**

#### **مشخصات ساختاری و جنس واشر (بسیار مهم):**

واشرهای سرسیلندر برای این موتور در دو نوع اصلی یافت می‌شوند:

1. **نوع قدیمی (کامپوزیتی/فیبری):** این واشرها از ترکیبات گرافیت و مواد نسوز با یک هسته فلزی ساخته می‌شدند. امروزه استفاده از آن‌ها کمتر توصیه می‌شود.
2. **نوع مدرن و پیشنهادی (MLS – Multi-Layer Steel):** این بهترین و مطمئن‌ترین انتخاب برای موتور TD 60 است.
* **ساختار:** این واشرها از **چندین لایه فولاد ضد زنگ (Stainless Steel)** تشکیل شده‌اند که با پوشش‌های پلیمری مخصوص (مانند Viton) پوشانده شده‌اند.واشر سر سیلندر لودر ولوو 4500
* **مزایا:**
* **مقاومت فوق‌العاده:** تحمل بسیار بالاتر در برابر فشار احتراق و دمای بالا.
* **آب‌بندی برتر:** لایه‌های متعدد و پوشش‌های پلیمری، آب‌بندی کامل‌تری را در سطوح ناصاف میکروسکوپی سرسیلندر و بلوک فراهم می‌کنند.
* **طول عمر بیشتر:** در برابر انبساط و انقباض ناشی از چرخه‌های گرما و سرما بسیار مقاوم‌تر هستند.

*(تصویر نمونه یک واشر سرسیلندر مدرن از نوع MLS برای موتور سری TD ولوو)*

—

### **بخش ۲: عملکرد سه‌گانه و حیاتی واشر سرسیلندر**

واشر سرسیلندر در حساس‌ترین نقطه موتور، یعنی بین بلوک سیلندر و سرسیلندر قرار دارد و باید **سه مدار کاملاً مجزا** را به طور همزمان آب‌بندی کند:

1. **آب‌بندی محفظه احتراق:** جلوگیری از فرار گازهای داغ و پرفشار ناشی از احتراق از سیلندر. خرابی در این بخش باعث افت شدید کمپرس و کاهش قدرت موتور می‌شود.
2. **آب‌بندی کانال‌های آب (مایع خنک‌کننده):** جلوگیری از نشت مایع خنک‌کننده به بیرون از موتور یا به داخل سیلندرها و مدار روغن.
3. **آب‌بندی کانال‌های روغن:** جلوگیری از نشت روغن تحت فشار به بیرون از موتور یا به داخل سیلندرها و سیستم خنک‌کننده.

هرگونه نقص در انجام این سه وظیفه، منجر به خرابی فاجعه‌بار موتور خواهد شد.واشر سر سیلندر لودر ولوو 4500

—

### **بخش ۳: علائم قطعی خرابی واشر سرسیلندر (سوختن واشر)**

خرابی واشر سرسیلندر یا اصطلاحاً “واشر سوزاندن” خود را با علائم زیر نشان می‌دهد:

1. **خروج دود سفید غلیظ از اگزوز:** این نشانه ورود مایع خنک‌کننده (آب) به محفظه احتراق و بخار شدن آن است. معمولاً با بوی شیرین ضدیخ همراه است.
2. **گرم کردن بیش از حد موتور (جوش آوردن):** به دلیل ورود گازهای داغ احتراق به سیستم خنک‌کننده، فشار و دمای سیستم بالا رفته و آب رادیاتور قل‌قل می‌کند (شبیه به کتری در حال جوش).
3. **مخلوط شدن آب و روغن:**
* **روغن شیری رنگ (کره‌ای شدن روغن):** نشانه ورود آب به مدار روغن. این حالت بسیار خطرناک است و خاصیت روانکاری روغن را از بین می‌برد.
* **وجود چربی یا روغن در رادیاتور:** نشانه ورود روغن به سیستم خنک‌کننده.
4. **کاهش قدرت و کشش موتور:** به دلیل فرار کمپرس از یک یا چند سیلندر. موتور ممکن است بد کار کرده و دچار لرزش شود.
5. **مشاهده حباب در رادیاتور:** وقتی موتور روشن است، درب رادیاتور را (با احتیاط کامل) باز کنید. مشاهده حباب‌های مداوم نشانه نشت کمپرس به سیستم خنک‌کننده است.
6. **نشتی خارجی:** مشاهده نشتی آب یا روغن از لبه بین سرسیلندر و بلوک موتور.

**علت اصلی خرابی:** **گرم شدن بیش از حد موتور (Overheating)** به هر دلیلی (خرابی ترموستات، کمبود آب، گرفتگی رادیاتور و…) اولین و شایع‌ترین علت سوختن واشر سرسیلندر است.

—

### **بخش ۴: نکات فوق‌العاده حیاتی در هنگام تعویض**

تعویض واشر سرسیلندر یک کار تخصصی است و موفقیت آن به رعایت دقیق جزئیات بستگی دارد.

1. **بررسی دقیق علت خرابی:** قبل از تعویض، حتماً علت اصلی سوختن واشر قبلی را پیدا و رفع کنید.
2. **کنترل تابیدگی سرسیلندر و بلوک:** این **مهم‌ترین مرحله** است.
* پس از باز کردن سرسیلندر، سطح آن و سطح بلوک موتور باید با استفاده از یک **خط‌کش دقیق (Straight Edge) و فیلر** کنترل شوند.
* در صورت وجود هرگونه تابیدگی یا ناهمواری بیش از حد مجاز (معمولاً بیش از چند صدم میلی‌متر)، سرسیلندر **باید برای کف‌تراشی** به یک تراشکاری معتبر فرستاده شود. نصب واشر نو روی سطح تاب‌دار، قطعاً منجر به خرابی مجدد و سریع خواهد شد.
3. **استفاده از پیچ‌های سرسیلندر نو:** پیچ‌های سرسیلندر در موتورهای مدرن از نوع **کششی (Torque-to-Yield)** هستند. یعنی پس از سفت شدن، دچار تغییر شکل دائمی می‌شوند و **استفاده مجدد از آن‌ها اکیداً ممنوع است.** همیشه همراه با واشر نو، یک دست پیچ سرسیلندر نو نیز تهیه کنید.
4. **تمیزکاری بی‌نقص:** سطوح بلوک و سرسیلندر باید **کاملاً تمیز، خشک و عاری از هرگونه روغن، چربی یا باقیمانده واشر قبلی** باشند. سوراخ پیچ‌ها در بلوک نیز باید از هرگونه آب یا روغن تخلیه شوند.
5. **نصب خشک:** واشرهای MLS باید به صورت **خشک** نصب شوند. هرگز از چسب واشر، گریس یا هر ماده دیگری روی سطوح آن استفاده نکنید، مگر اینکه شرکت سازنده به صراحت ذکر کرده باشد.
6. **رعایت دقیق گشتاور و ترتیب سفت کردن:**
* پیچ‌ها باید با **ترک‌متر (آچار گشتاورسنج)** و در چند مرحله سفت شوند. (مثلاً مرحله اول $50 Nm$، مرحله دوم $100 Nm$، و مرحله نهایی $90$ درجه چرخش بیشتر).
* ترتیب سفت کردن پیچ‌ها همیشه از **مرکز به سمت بیرون و به صورت حلزونی یا ضربدری** است. این الگو برای توزیع یکنواخت نیرو روی سرسیلندر ضروری است.واشر سر سیلندر لودر ولوو 4500

### **جدول خلاصه**

| مشخصه | توضیحات |
| :— | :— |
| **نام قطعه** | واشر سرسیلندر (Cylinder Head Gasket) |
| **دستگاه / موتور** | لودر ولوو 4500 / موتور Volvo TD 60 (6 سیلندر) |
| **نوع پیشنهادی** | **MLS (Multi-Layer Steel) / چند لایه فولادی** |
| **علائم اصلی خرابی** | دود سفید، جوش آوردن، مخلوط شدن آب و روغن، افت قدرت |
| **مهم‌ترین اقدام قبل از نصب** | **کنترل تابیدگی سرسیلندر و بلوک** و در صورت نیاز **کف‌تراشی** |
| **الزامات تعویض** | **استفاده از پیچ‌های سرسیلندر نو** و سفت کردن با **ترک‌متر** طبق الگو و گشتاور صحیح |
| **هشدار** | این یک تعمیر اساسی و تخصصی است. بدون دانش و ابزار کافی اقدام نکنید. |